Wartościowość pierwiastków
Wartościowość to liczba określająca, ile elektronów atom może oddać, przyjąć lub uwspólnić podczas tworzenia wiązań chemicznych. Niektóre pierwiastki mają stałą wartościowość, a inne mogą przyjmować różne wartości w zależności od związku.
Metale jak sód Na−I, potas K−I czy wapń Ca−II mają zwykle stałą wartościowość. Z kolei niemetale jak azot N−I,II,III,IV,V czy siarka S−II,IV,VI mogą mieć zmienną wartościowość. To dlatego azot tworzy tak wiele różnych związków.
Pierwiastki przejściowe, takie jak żelazo Fe−II,III czy mangan Mn−II,VII również wykazują zmienną wartościowość. To sprawia, że mogą tworzyć różnorodne związki o odmiennych właściwościach.
💡 Ciekawostka: Wartościowość pierwiastka często można przewidzieć na podstawie jego położenia w układzie okresowym. Pierwiastki z tej samej grupy często mają podobną wartościowość!
Wśród ważnych pierwiastków warto zapamiętać, że wodór (H) ma wartościowość I, tlen (O) - II, a węgiel (C) - IV (choć może mieć też wartościowość II). Te pierwiastki tworzą większość związków organicznych występujących w żywych organizmach.