Wodorki - wzory i otrzymywanie
Wodorki to związki zawierające wodór połączony z innym pierwiastkiem. Możemy je podzielić na dwie główne grupy, zależnie od wzoru ogólnego.
Dla pierwiastków z grup 1-2 oraz 13-15 stosujemy wzór EHₙ, gdzie E to pierwiastek, a n to jego wartościowość. Przykłady to wodorek sodu (NaH), wodorek wapnia (CaH₂) czy amoniak (NH₃). Natomiast dla grup 16-17 używamy wzoru HₙE, jak w przypadku wody (H₂O), chlorowodoru (HCl) czy siarkowodoru (H₂S).
Otrzymywanie wodorków odbywa się głównie przez reakcję syntezy - czyli bezpośrednie łączenie pierwiastków z wodorem. Niemetale reagują z wodorem tworząc wodorki niemetali, często w obecności katalizatora. Przykładem jest synteza Habera-Boscha: N₂ + 3H₂ ⇌ 2NH₃. Z kolei metale łączą się z wodorem tworząc wodorki metali, np. 2Na + H₂ → 2NaH.
💡 Warto zapamiętać! Wartościowość pierwiastka w wodorkach jest ściśle związana z numerem grupy w układzie okresowym. Dla litowców (grupa 1.) wynosi I, dla berylowców (grupa 2.) - II, itd.