Zjawiska fizyczne a reakcje chemiczne
Zjawiska fizyczne to zmiany, podczas których nie powstają nowe substancje. Przykładem jest zmiana kształtu przedmiotu, rozbicie szklanki czy roztopienie lodu. Po prostu zmieniają się właściwości fizyczne, ale substancja pozostaje tą samą chemicznie.
Reakcje chemiczne zachodzą wtedy, gdy powstają nowe produkty o innych właściwościach. Po takiej reakcji substancja nie może wrócić do swojego pierwotnego stanu. Dobrymi przykładami są rdzewienie metalu czy pieczenie ciasta.
Do zjawisk fizycznych zaliczamy też rozdrabnianie i mielenie - choć zmieniamy formę, skład chemiczny pozostaje bez zmian. Z kolei do reakcji chemicznych należy na przykład parzenie herbaty - powstaje wtedy nowy napar.
Ciekawostka! Gdy pokroisz jabłko - to zjawisko fizyczne. Ale gdy to jabłko zbrązowieje na powietrzu - to już reakcja chemiczna!
Stany skupienia i ich przemiany
Materia występuje w trzech podstawowych stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym. Między nimi zachodzą różne przemiany:
- Topnienie - przemiana ciała stałego w ciecz
- Parowanie - przemiana cieczy w gaz
- Krzepnięcie - przemiana cieczy w ciało stałe
- Skraplanie - przemiana gazu w ciecz
Istnieją też szczególne przemiany: sublimacja to bezpośrednie przejście ze stanu stałego w gazowy (np. kostki zapachowe do szafy), a resublimacja to przemiana gazu bezpośrednio w ciało stałe (jak szron tworzący się na szybach).