Wartościowość pierwiastków i wzory związków chemicznych
Wartościowość to po prostu liczba wiązań chemicznych, które atom pierwiastka może utworzyć, łącząc się z innymi atomami. To jak liczba "rąk", którymi pierwiastek może się "trzymać" innych pierwiastków.
Wzory związków chemicznych możemy zapisywać na różne sposoby. Najprostszy to wzór sumaryczny (np. CO₂), który pokazuje tylko jakie pierwiastki i w jakiej ilości występują w związku. Bardziej zaawansowane to wzór strukturalny O=C=O oraz wzór elektronowy (kropkowy lub kreskowy), które pokazują również, jak atomy są ze sobą połączone.
Ustalanie wartościowości pierwiastków jest proste! Możemy ją odczytać ze wzoru związku, stosując zasadę "na krzyż". Na przykład w Ca₂O₃ wartościowość wapnia wynosi III, a tlenu II. Z kolei gdy znamy wartościowości, możemy tworzyć wzory, jak np. w przypadku tlenku azotu (II), gdzie azot ma wartościowość II, a tlen zawsze II.
💡 Ciekawostka: Niektóre pierwiastki, jak tlen, mają stałą wartościowość (zawsze II), ale większość pierwiastków może mieć różne wartościowości w zależności od tego, z czym się łączą!