Podstawy fizyki i wielkości fizyczne
Fizyka bada właściwości materii i zjawiska w przyrodzie. Kiedy obserwujesz zjawiska w kontrolowanych warunkach, przeprowadzasz doświadczenie. Na podstawie takich obserwacji naukowcy formułują prawa fizyczne.
Wielkości fizyczne to wszystko, co można zapisać za pomocą liczb i jednostek. Międzynarodowy układ jednostek (SI) obejmuje jednostki podstawowe jak metr czy sekunda oraz jednostki pochodne, np. metry na sekundę. Zapamiętaj najważniejsze oznaczenia: czas - t, masa - m, temperatura - T, długość - l.
Podczas pomiarów zawsze występuje niepewność pomiarowa. Na przykład pomiar suwmiarką ma dokładność 0,1 mm. Aby uzyskać dokładniejszy wynik, warto powtórzyć pomiar kilka razy i obliczyć średnią. Pamiętaj o cyfrach znaczących - są to wszystkie cyfry oprócz zer na początku liczby.
💡 Ciekawostka: 1 niuton (1N) to w przybliżeniu siła, z jaką Ziemia przyciąga masę 100g. Możesz to łatwo sprawdzić, zawieszając 100g ciężarek na siłomierzu!
W fizyce wyróżniamy różne rodzaje oddziaływań: grawitacyjne, elektrostatyczne, magnetyczne i mechaniczne. Oddziaływania zawsze są wzajemne i mogą powodować skutki dynamiczne (zmiana prędkości) lub statyczne (zmiana kształtu).
Siła jest miarą oddziaływania ciał. Jest to wielkość wektorowa, którą charakteryzują: wartość, kierunek, zwrot i punkt przyłożenia. Na rysunkach siłę przedstawiamy jako strzałkę. Wielkości opisane tylko przez wartość nazywamy wielkościami skalarnymi.