Ruch jednostajny prostoliniowy
Ruch jednostajny prostoliniowy to taki ruch, w którym ciało pokonuje jednakowe odcinki drogi w jednakowych przedziałach czasu, poruszając się po linii prostej. Najważniejszą cechą tego ruchu jest stała wartość prędkości - nie zmienia się ona w czasie trwania ruchu.
Do obliczania parametrów ruchu jednostajnego prostoliniowego używamy trzech podstawowych wzorów:
- Prędkość: v=ts (droga podzielona przez czas)
- Czas: t=vs (droga podzielona przez prędkość)
- Droga: s=v⋅t (prędkość pomnożona przez czas)
💡 Wskazówka praktyczna: Wyobraź sobie, że jedziesz rowerem ze stałą prędkością 10 km/h. W ciągu każdej godziny pokonujesz dokładnie taki sam dystans - 10 km.
Ruch prostoliniowy zmienny
W ruchu zmiennym prędkość ciała zmienia się w czasie. Prędkość średnia to wartość, którą pokazuje prędkościomierz w samochodzie - informuje nas o średnim tempie ruchu.
Ruch jednostajnie przyspieszony to szczególny przypadek ruchu zmiennego, w którym prędkość zwiększa się o tę samą wartość w każdej sekundzie. Kluczowym parametrem jest tu przyspieszenie, które obliczamy ze wzoru:
a=tVk−Vp lub a=tΔv
Ważne wzory w ruchu jednostajnie przyspieszonym:
- Zmiana prędkości: Δv=Vk−Vp (prędkość końcowa minus początkowa)
- Zależność zmiany prędkości od przyspieszenia: Δv=a⋅t
Ruch przyspieszony można przedstawić na wykresach zależności drogi, prędkości i przyspieszenia od czasu, co pomaga zrozumieć, jak zmienia się ruch ciała w czasie.