Planety Układu Słonecznego - Merkury i Wenus

Układ słoneczny - planety po kolei rozpoczyna się od Merkurego, najmniejszej planety w systemie.

Merkury:

• Odległość od Słońca: 0,39 AU
• Okres obiegu: 0,24 roku
• Okres obrotu: 58,64 dni
• Średnica: 4879 km
• Średnia prędkość na orbicie: 47,84 km/s
• Masa: 0,06 masy Ziemi
• Średnia gęstość: 5,43 t/m³
• Liczba księżyców: brak

Highlight: Merkury nie posiada atmosfery, a jego powierzchnia pokryta jest licznymi kraterami, z których największy to Caloris Planitia.

Wenus:

• Średnica: 12104 km
• Średnia odległość od Słońca: 0,72 AU
• Okres obiegu: 0,62 roku
• Okres obrotu: 243,01 dni
• Prędkość na orbicie: 35,02 km/s
• Masa: 0,82 masy Ziemi
• Średnia gęstość: 5,24 t/m³
• Liczba księżyców: brak

Vocabulary: Ruch wsteczny - Wenus obraca się w kierunku przeciwnym do kierunku swojego ruchu orbitalnego.

Wenus jest najjaśniejszą planetą na nocnym niebie i otoczona jest gęstą atmosferą składającą się głównie z dwutlenku węgla i azotu. Temperatura na jej powierzchni może osiągać nawet +482°C.

Ziemia i Mars w Układzie Słonecznym

Ziemia, nasza planeta, jest trzecią w kolejności od Słońca i najbardziej znaną nam planetą skalistą.

Ziemia:

• Średnica: 12756 km
• Odległość od Słońca: 1 AU
• Okres obiegu: 1 rok
• Okres obrotu: 1 dzień
• Średnia prędkość na orbicie: 29,78 km/s
• Masa: 1 masa Ziemi
• Średnia gęstość: 5,52 g/cm³
• Liczba księżyców: 1

Highlight: Ziemia jest jedyną znaną nam planetą, na której występuje życie i ciekła woda na powierzchni.

Atmosfera Ziemi ma grubość około 100 km, z warstwą ozonową na wysokości 20-35 km, która chroni życie przed szkodliwym promieniowaniem z kosmosu.

Mars, czwarta planeta od Słońca, często nazywana "Czerwoną Planetą":

• Średnica: 6792 km
• Odległość od Słońca: 1,52 AU
• Okres obiegu: 1,88 roku
• Okres obrotu: 1,03 dnia
• Średnia prędkość na orbicie: 24,13 km/s
• Masa: 0,11 masy Ziemi
• Średnia gęstość: 3,93 g/cm³
• Liczba księżyców: 2

Example: Na Marsie występują ekstremalne różnice temperatur, od -126°C do +27°C, oraz potężne burze pyłowe.

Powierzchnia Marsa pokryta jest czerwonawym pyłem, skałami, kraterami, równinami i dolinami. Południowa część planety jest bardziej pofałdowana i pokryta kraterami, podczas gdy północna jest względnie płaska.

Planety gazowe - Jowisz i Saturn

Układ Słoneczny planety gazowe rozpoczyna Jowisz, największa planeta w naszym układzie.

Jowisz:

• Średnica: 142984 km
• Średnia odległość od Słońca: 5,20 AU
• Okres obiegu: 11,86 lat
• Okres obrotu: 0,41 dnia $około 10 godzin$
• Średnia prędkość na orbicie: 13,07 km/s
• Masa: 317,83 masy Ziemi
• Średnia gęstość: 1,33 g/cm³
• Liczba księżyców: 79

Highlight: Jowisz jest tak duży, że wszystkie pozostałe planety Układu Słonecznego mogłyby się zmieścić w jego wnętrzu.

Atmosfera Jowisza charakteryzuje się silnymi wiatrami, które tworzą charakterystyczne pasy chmur. Na planecie występuje także Wielka Czerwona Plama - ogromny cyklon o średnicy dwukrotnie większej od Ziemi.

Saturn, druga co do wielkości planeta Układu Słonecznego:

• Średnica: około 120536 km
• Średnia odległość od Słońca: 9,54 AU
• Okres obiegu: 29,46 lat
• Okres obrotu: około 10,7 godziny
• Średnia prędkość na orbicie: 9,69 km/s
• Masa: 95,16 masy Ziemi
• Średnia gęstość: 0,69 g/cm³ $najniższa wśród planet$
• Liczba księżyców: 82 $potwierdzone$

Vocabulary: Pierścienie Saturna - charakterystyczny system płaskich struktur otaczających planetę, składający się głównie z lodu i skał.

Saturn wyróżnia się pięknymi pierścieniami, które rozciągają się na przestrzeni tysięcy kilometrów, ale mają grubość zaledwie od kilku centymetrów do kilkuset metrów. Planeta ta ma najniższą średnią gęstość spośród wszystkich planet Układu Słonecznego.

Jednostki astronomiczne i struktura Układu Słonecznego

Układ Słoneczny to fascynujący system, którego centrum stanowi Słońce. Odległości w tym układzie mierzone są w jednostkach astronomicznych $AU$, gdzie 1 jednostka astronomiczna to średnia odległość między Słońcem a Ziemią, wynosząca około 149,6 miliona kilometrów.

Definicja: 1 au ile to km - 1 jednostka astronomiczna $AU$ to około 149,6 miliona kilometrów lub 1,5 x 10^11 metrów.

Budowa Układu Słonecznego obejmuje różne rodzaje ciał niebieskich:

1. Planety skaliste: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars
2. Planety gazowe: Jowisz, Saturn, Uran, Neptun
3. Planetoidy: małe obiekty krążące wokół Słońca, głównie w pasie głównym i zewnętrznym
4. Komety: małe ciała niebieskie składające się z lodu, pyłu i skał
5. Planety karłowate: obiekty mniejsze od planet, ale większe od planetoid $np. Pluton$
6. Meteoryty: fragmenty materii kosmicznej spadające na powierzchnię planet

Highlight: Meteoryty są cennym źródłem informacji o pierwotnej materii Układu Słonecznego, niektóre z nich mogą mieć nawet 4,5 miliarda lat!

Księżyce to naturalne satelity krążące wokół niektórych planet, planetoid lub planet karłowatych. Ziemski Księżyc ma promień wynoszący 1740 km, co stanowi 1/4 promienia Ziemi, a jego okres obiegu to 27 dni, 7 godzin i 43 minuty.