Wielkości fizyczne, jednostki i pomiary
Wyobraź sobie, że chcesz opisać swoją wysokość - musisz podać nie tylko liczbę, ale też jednostkę (np. 150 cm). To właśnie nazywamy wielkością fizyczną - połączeniem liczby z odpowiednią jednostką.
Pomiar to nic innego jak porównywanie tego, co mierzymy, z ustalonym wzorcem. Gdy mierzysz długość linijką, porównujesz przedmiot ze wzorcem metra podzielonym na centymetry.
Układ SI (Międzynarodowy Układ Jednostek) został stworzony, żeby na całym świecie używać tych samych jednostek. Dzieli się na jednostki podstawowe (jak metr czy sekunda) i jednostki pochodne (jak metry na sekundę).
Czasami używamy też jednostek pozaukładowych dla wygody - na przykład rozmiar telewizora podajemy w calach 1cal=2,54cm, bo tak się przyjęło.
Pamiętaj: Każda wielkość fizyczna = liczba + jednostka!
Podstawowe jednostki SI:
- długość: metr (m)
- masa: kilogram (kg)
- czas: sekunda (s)
- temperatura: kelwin (K)
Przedrostki do jednostek ułatwiają zapisywanie bardzo małych lub bardzo dużych wartości:
- Podwielokrotności: mili- (1/1000), centy- (1/100), decy- (1/10)
- Wielokrotności: kilo- (1000), mega- (1000000)
Przeliczenia czasu przydają się na co dzień:
- 1 minuta = 60 sekund
- 1 godzina = 60 minut = 3600 sekund
- 1 doba = 24 godziny
Suwmiarka to przyrząd, który pozwala mierzyć z dokładnością do 1 mm - znacznie dokładniej niż zwykła linijka.