Otwórz aplikację

Przedmioty

Sudety i Bieszczady: Najstarsze Formacje Skalne, Mapa i Najwyższe Szczyty

76

3

user profile picture

Zuzanna Trzpioła

28.08.2025

Geografia

Bieszczady i Sudety

1577

28 sie 2025

5 strony

Sudety i Bieszczady: Najstarsze Formacje Skalne, Mapa i Najwyższe Szczyty

user profile picture

Zuzanna Trzpioła

@zuzannatrzpioa_nekp

Sudety, Bieszczady i Góry Świętokrzyskieto kluczowe pasma górskie Polski,... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
1 / 5
Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Podział i charakterystyka Sudetów

Podział Sudetów obejmuje trzy główne części: Wschodnie, Środkowe i Zachodnie. Każda z tych części ma swoje unikalne cechy geologiczne i krajobrazowe.

Sudety Środkowe tworzą nieckę geologiczną, której brzegi zbudowane są z gnejsów, a wnętrze wypełnione skałami osadowymi. Pasmo w Sudetach Środkowych z Kalenica jest przykładem tej struktury.

Example: Góry Stołowe, znajdujące się w Sudetach Środkowych, zbudowane są z piaskowców i słyną z charakterystycznych form skalnych, takich jak labirynty, maczugi i grzyby skalne.

Sudety Zachodnie, do których należą Karkonosze, zbudowane są głównie z granitów i skał metamorficznych. Charakteryzują się płaskimi grzbietami i stromymi stokami, a ich krajobraz był modelowany przez lodowce górskie.

Definition: Hornfels - bardzo odporna na niszczenie skała metamorficzna, z której zbudowana jest Śnieżka.

Sudety miejscowości turystyczne często związane są z występowaniem źródeł leczniczych wód mineralnych, jak na przykład uzdrowiska w Kotlinie Kłodzkiej.

Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Charakterystyka Bieszczad

Bieszczady to góry fałdowe, powstałe w orogenezie alpejskiej. Są to góry średnie, charakteryzujące się łagodnym krajobrazem i stromymi stokami.

Highlight: Bieszczady zbudowane są ze skał osadowych, głównie z fliszu karpackiego, który jest podatny na erozję.

Najwyższy szczyt Bieszczad to Tarnica. Charakterystycznym elementem krajobrazu są połoniny - bezleśne obszary szczytowe pokryte wysokimi trawami i karłowatymi bukami.

Vocabulary: Flisz karpacki - osady powstałe w środowisku morskim, tworzące główny budulec Bieszczad.

Bieszczady słyną z bogatej fauny, w tym dużych ssaków takich jak zubry, niedźwiedzie i rysie. Region charakteryzuje się dobrze rozwiniętą siecią rzeczną, z Sanem jako największą rzeką.

Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Góry Świętokrzyskie - najstarsze góry w Polsce

Góry Świętokrzyskie to jedne z najstarszych formacji górskich w Polsce, fałdowane dwukrotnie podczas orogenezy kaledońskiej i hercyńskiej.

Highlight: Po pierwszym fałdowaniu góry zostały prawie całkowicie zrównane i kilkakrotnie zalewane przez wody morskie.

Charakterystyczne cechy Gór Świętokrzyskich:

  • Rusztowy układ pasm górskich
  • Najwyższe pasmo: Łysogóry
  • Najwyższy szczyt: Łysica

Example: Pustynia Błędowska, choć nie znajduje się w Górach Świętokrzyskich, jest interesującym przykładem pustynnego krajobrazu w Polsce.

Mapa geologiczna Śląska i regionu świętokrzyskiego ukazuje złożoną historię geologiczną tego obszaru, z licznymi śladami dawnych procesów górotwórczych i okresów zlodowaceń.

Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Góry Świętokrzyskie

Formacje skalne w Polsce w Górach Świętokrzyskich powstały w wyniku dwukrotnego fałdowania.

Highlight: Góry były wielokrotnie zalewane przez morza i pokryte lądolodem.

Example: Ostaniec krasowy i Maczuga Herkulesa to przykłady charakterystycznych form skalnych.

Charakterystyczne cechy:

  • Rusztowy układ pasm
  • Łysogóry jako najwyższe pasmo
  • Łysica jako najwyższy szczyt
  • Pustynia Błędowska na południowo-zachodnim wybrzeżu
Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Charakterystyka Sudetów

Sudety to pasmo górskie o złożonej historii geologicznej, powstałe w wyniku fałdowań kaledońskich i hercyńskich. Są to średnie góry, które formowały się w różnych okresach geologicznych. Budowa geologiczna Sudetów obejmuje skały metamorficzne, magmowe i osadowe, w tym gnejsy, marmury i kwarcyty.

Highlight: Najwyższy szczyt Sudetów to Śnieżka, a charakterystycznym elementem krajobrazu jest Równia pod Śnieżką, wyrównana przez lądolód.

Klimat Dolnego Śląska, a w szczególności Sudety klimat, charakteryzuje się wysokimi opadami 8001200mmrocznie800-1200 mm rocznie i dużym zachmurzeniem. Region słynie z występowania źródeł wód mineralnych i uzdrowisk.

Vocabulary: Peneplena - powierzchnia zrównana, powstała w wyniku intensywnego niszczenia gór przez procesy zewnętrzne.

Sudety mapa geologiczna ukazuje zróżnicowaną rzeźbę terenu i nagromadzenie skał różnego wieku i pochodzenia. W Sudetach występują charakterystyczne formy skalne, takie jak granitowe ostańce.



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Jak powstały Sudety i jaka jest ich budowa geologiczna?

Sudety to stare góry średnie, które powstawały w różnych okresach fałdowań (kaledońskie, hercyńskie). Najsilniejszy wpływ na ich formowanie miały ruchy górotwórcze hercyńskie. Są to góry zrębowe, które charakteryzują się brakiem ciągłości. Ich budowa geologiczna Sudetów charakteryzuje się występowaniem płaszczowina oraz różnorodnych skał - od najstarszych gnejsów i sjenitów z proterozoiku, przez marmury i kwarcyty, po skały magmowe, metamorficzne i osadowe.

Czym różnią się Sudety od Bieszczad pod względem pochodzenia i krajobrazu?

Różnica jest znacząca, ponieważ należą do różnych systemów górskich. Sudety to stare góry powstałe głównie podczas fałdowań hercyńskich, z najwyższym szczytem Sudetów - Śnieżką, zbudowaną z odpornych na niszczenie hornfelsów. Natomiast Bieszczady są młodsze, powstały podczas orogenezy alpejskiej i są zbudowane głównie z fliszu karpackiego (osadów morskich). Bieszczady charakteryzują się łagodniejszymi formami i połoninami, podczas gdy w Sudetach Zachodnich, szczególnie w Karkonoszach, dominują strome stoki i płaskie grzbiety modelowane przez lodowce.

Jaki klimat panuje w Sudetach i jak wpływa na lokalną przyrodę?

Klimat Dolnego Śląska w rejonie Sudetów ma charakter górski z wyraźnymi cechami klimatu morskiego. Jest to spowodowane brakiem naturalnych barier dla polarno-morskich mas powietrza. Sudety klimat charakteryzuje się wysokimi sumami opadów (800-1200 mm rocznie), dużym zachmurzeniem i wysoką wilgotnością powietrza. Te warunki klimatyczne sprzyjają rozwojowi specyficznej roślinności, w tym unikalnych wysokogórskich torfowisk na płaskich grzbietach oraz występowaniu źródeł wód podziemnych zwanych mialiami.

Jakie są najciekawsze formy skalne w polskich górach i gdzie można je zobaczyć?

W polskich górach występuje wiele fascynujących formacji skalnych w Polsce. W Sudetach, szczególnie w Górach Stołowych, można podziwiać piaskowcowe labirynty, iglice i grzyby skalne powstałe wskutek wietrzenia i erozji. W Karkonoszach występują granitowe ostańce skalne oraz kary polodowcowe ze stawami. Najbardziej znaną formą skalną typu ostaniec krasowy jest Maczuga Herkulesa znajdująca się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. W Sudetach Środkowych, gdzie dominuje pasmo z Kalenicą, występują również ciekawe formacje związane z niechą geologiczną wypełnioną skałami osadowymi.

Dodatkowe Źródła

  1. Sudety. Przewodnik geologiczny pod red. Ewy Słaby, Wydawnictwo Naukowe PWN 2018, Książka, Kompleksowe opracowanie budowy geologicznej Sudetów z opisem najważniejszych formacji skalnych i Śnieżki jako najwyższego szczytu

  2. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne J. Kondracki, Wydawnictwo Naukowe PWN 2013, Podręcznik, Szczegółowy opis podziału Sudetów, charakterystyka klimatu Dolnego Śląska i najważniejszych pasm górskich

  3. Góry Polski M. Staffa, Multico 2017, Album, Bogato ilustrowane opracowanie najwyższych szczytów Sudetów, Bieszczad i Gór Świętokrzyskich z mapami geologicznymi

  4. Formy skalne w Polsce A. Migoń, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego 2019, Monografia, Szczegółowy opis ostańców krasowych, Maczugi Herkulesa i innych charakterystycznych form skalnych w polskich górach

Sprawdź swoją wiedzę

  1. Zorganizuj jednodniową wycieczkę terenową do najbliższego pasma w Sudetach Środkowych (np. z Kalenicą) i zbierz próbki skał, dokumentując ich cechy w notatniku terenowym i na zdjęciach.

  2. Stwórz interaktywną mapę geologiczną Śląska z zaznaczeniem najstarszych formacji skalnych występujących w Sudetach, wykorzystując dane z Państwowego Instytutu Geologicznego.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

 

Geografia

1577

28 sie 2025

5 strony

Sudety i Bieszczady: Najstarsze Formacje Skalne, Mapa i Najwyższe Szczyty

user profile picture

Zuzanna Trzpioła

@zuzannatrzpioa_nekp

Sudety, Bieszczady i Góry Świętokrzyskie to kluczowe pasma górskie Polski, każde z charakterystyczną budową geologiczną i unikalnym krajobrazem.

Budowa geologiczna Sudetów jest rezultatem fałdowań kaledońskich i hercyńskich, co czyni je jednymi z najstarszych gór w Polsce
Najwyższe szczyty... Pokaż więcej

Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Podział i charakterystyka Sudetów

Podział Sudetów obejmuje trzy główne części: Wschodnie, Środkowe i Zachodnie. Każda z tych części ma swoje unikalne cechy geologiczne i krajobrazowe.

Sudety Środkowe tworzą nieckę geologiczną, której brzegi zbudowane są z gnejsów, a wnętrze wypełnione skałami osadowymi. Pasmo w Sudetach Środkowych z Kalenica jest przykładem tej struktury.

Example: Góry Stołowe, znajdujące się w Sudetach Środkowych, zbudowane są z piaskowców i słyną z charakterystycznych form skalnych, takich jak labirynty, maczugi i grzyby skalne.

Sudety Zachodnie, do których należą Karkonosze, zbudowane są głównie z granitów i skał metamorficznych. Charakteryzują się płaskimi grzbietami i stromymi stokami, a ich krajobraz był modelowany przez lodowce górskie.

Definition: Hornfels - bardzo odporna na niszczenie skała metamorficzna, z której zbudowana jest Śnieżka.

Sudety miejscowości turystyczne często związane są z występowaniem źródeł leczniczych wód mineralnych, jak na przykład uzdrowiska w Kotlinie Kłodzkiej.

Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Charakterystyka Bieszczad

Bieszczady to góry fałdowe, powstałe w orogenezie alpejskiej. Są to góry średnie, charakteryzujące się łagodnym krajobrazem i stromymi stokami.

Highlight: Bieszczady zbudowane są ze skał osadowych, głównie z fliszu karpackiego, który jest podatny na erozję.

Najwyższy szczyt Bieszczad to Tarnica. Charakterystycznym elementem krajobrazu są połoniny - bezleśne obszary szczytowe pokryte wysokimi trawami i karłowatymi bukami.

Vocabulary: Flisz karpacki - osady powstałe w środowisku morskim, tworzące główny budulec Bieszczad.

Bieszczady słyną z bogatej fauny, w tym dużych ssaków takich jak zubry, niedźwiedzie i rysie. Region charakteryzuje się dobrze rozwiniętą siecią rzeczną, z Sanem jako największą rzeką.

Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Góry Świętokrzyskie - najstarsze góry w Polsce

Góry Świętokrzyskie to jedne z najstarszych formacji górskich w Polsce, fałdowane dwukrotnie podczas orogenezy kaledońskiej i hercyńskiej.

Highlight: Po pierwszym fałdowaniu góry zostały prawie całkowicie zrównane i kilkakrotnie zalewane przez wody morskie.

Charakterystyczne cechy Gór Świętokrzyskich:

  • Rusztowy układ pasm górskich
  • Najwyższe pasmo: Łysogóry
  • Najwyższy szczyt: Łysica

Example: Pustynia Błędowska, choć nie znajduje się w Górach Świętokrzyskich, jest interesującym przykładem pustynnego krajobrazu w Polsce.

Mapa geologiczna Śląska i regionu świętokrzyskiego ukazuje złożoną historię geologiczną tego obszaru, z licznymi śladami dawnych procesów górotwórczych i okresów zlodowaceń.

Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Góry Świętokrzyskie

Formacje skalne w Polsce w Górach Świętokrzyskich powstały w wyniku dwukrotnego fałdowania.

Highlight: Góry były wielokrotnie zalewane przez morza i pokryte lądolodem.

Example: Ostaniec krasowy i Maczuga Herkulesa to przykłady charakterystycznych form skalnych.

Charakterystyczne cechy:

  • Rusztowy układ pasm
  • Łysogóry jako najwyższe pasmo
  • Łysica jako najwyższy szczyt
  • Pustynia Błędowska na południowo-zachodnim wybrzeżu
Temat: Charakterystyka środowiska Sudetów,
Gór Świętokrzyskich.
Bieszczad
i
połoniny - iqui górskie, szczyty gove,
Połoniny powstały bo ludz

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Charakterystyka Sudetów

Sudety to pasmo górskie o złożonej historii geologicznej, powstałe w wyniku fałdowań kaledońskich i hercyńskich. Są to średnie góry, które formowały się w różnych okresach geologicznych. Budowa geologiczna Sudetów obejmuje skały metamorficzne, magmowe i osadowe, w tym gnejsy, marmury i kwarcyty.

Highlight: Najwyższy szczyt Sudetów to Śnieżka, a charakterystycznym elementem krajobrazu jest Równia pod Śnieżką, wyrównana przez lądolód.

Klimat Dolnego Śląska, a w szczególności Sudety klimat, charakteryzuje się wysokimi opadami 8001200mmrocznie800-1200 mm rocznie i dużym zachmurzeniem. Region słynie z występowania źródeł wód mineralnych i uzdrowisk.

Vocabulary: Peneplena - powierzchnia zrównana, powstała w wyniku intensywnego niszczenia gór przez procesy zewnętrzne.

Sudety mapa geologiczna ukazuje zróżnicowaną rzeźbę terenu i nagromadzenie skał różnego wieku i pochodzenia. W Sudetach występują charakterystyczne formy skalne, takie jak granitowe ostańce.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Jak powstały Sudety i jaka jest ich budowa geologiczna?

Sudety to stare góry średnie, które powstawały w różnych okresach fałdowań (kaledońskie, hercyńskie). Najsilniejszy wpływ na ich formowanie miały ruchy górotwórcze hercyńskie. Są to góry zrębowe, które charakteryzują się brakiem ciągłości. Ich budowa geologiczna Sudetów charakteryzuje się występowaniem płaszczowina oraz różnorodnych skał - od najstarszych gnejsów i sjenitów z proterozoiku, przez marmury i kwarcyty, po skały magmowe, metamorficzne i osadowe.

Czym różnią się Sudety od Bieszczad pod względem pochodzenia i krajobrazu?

Różnica jest znacząca, ponieważ należą do różnych systemów górskich. Sudety to stare góry powstałe głównie podczas fałdowań hercyńskich, z najwyższym szczytem Sudetów - Śnieżką, zbudowaną z odpornych na niszczenie hornfelsów. Natomiast Bieszczady są młodsze, powstały podczas orogenezy alpejskiej i są zbudowane głównie z fliszu karpackiego (osadów morskich). Bieszczady charakteryzują się łagodniejszymi formami i połoninami, podczas gdy w Sudetach Zachodnich, szczególnie w Karkonoszach, dominują strome stoki i płaskie grzbiety modelowane przez lodowce.

Jaki klimat panuje w Sudetach i jak wpływa na lokalną przyrodę?

Klimat Dolnego Śląska w rejonie Sudetów ma charakter górski z wyraźnymi cechami klimatu morskiego. Jest to spowodowane brakiem naturalnych barier dla polarno-morskich mas powietrza. Sudety klimat charakteryzuje się wysokimi sumami opadów (800-1200 mm rocznie), dużym zachmurzeniem i wysoką wilgotnością powietrza. Te warunki klimatyczne sprzyjają rozwojowi specyficznej roślinności, w tym unikalnych wysokogórskich torfowisk na płaskich grzbietach oraz występowaniu źródeł wód podziemnych zwanych mialiami.

Jakie są najciekawsze formy skalne w polskich górach i gdzie można je zobaczyć?

W polskich górach występuje wiele fascynujących formacji skalnych w Polsce. W Sudetach, szczególnie w Górach Stołowych, można podziwiać piaskowcowe labirynty, iglice i grzyby skalne powstałe wskutek wietrzenia i erozji. W Karkonoszach występują granitowe ostańce skalne oraz kary polodowcowe ze stawami. Najbardziej znaną formą skalną typu ostaniec krasowy jest Maczuga Herkulesa znajdująca się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. W Sudetach Środkowych, gdzie dominuje pasmo z Kalenicą, występują również ciekawe formacje związane z niechą geologiczną wypełnioną skałami osadowymi.

Dodatkowe Źródła

  1. Sudety. Przewodnik geologiczny pod red. Ewy Słaby, Wydawnictwo Naukowe PWN 2018, Książka, Kompleksowe opracowanie budowy geologicznej Sudetów z opisem najważniejszych formacji skalnych i Śnieżki jako najwyższego szczytu

  2. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne J. Kondracki, Wydawnictwo Naukowe PWN 2013, Podręcznik, Szczegółowy opis podziału Sudetów, charakterystyka klimatu Dolnego Śląska i najważniejszych pasm górskich

  3. Góry Polski M. Staffa, Multico 2017, Album, Bogato ilustrowane opracowanie najwyższych szczytów Sudetów, Bieszczad i Gór Świętokrzyskich z mapami geologicznymi

  4. Formy skalne w Polsce A. Migoń, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego 2019, Monografia, Szczegółowy opis ostańców krasowych, Maczugi Herkulesa i innych charakterystycznych form skalnych w polskich górach

Sprawdź swoją wiedzę

  1. Zorganizuj jednodniową wycieczkę terenową do najbliższego pasma w Sudetach Środkowych (np. z Kalenicą) i zbierz próbki skał, dokumentując ich cechy w notatniku terenowym i na zdjęciach.

  2. Stwórz interaktywną mapę geologiczną Śląska z zaznaczeniem najstarszych formacji skalnych występujących w Sudetach, wykorzystując dane z Państwowego Instytutu Geologicznego.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.