Jeziora - Naturalne Zbiorniki Wodne
Jeziora stanowią istotny element krajobrazu i są kluczowe dla ekosystemów wodnych. Co to jest jezioro? To naturalne zagłębienie terenu wypełnione wodą, pozbawione bezpośredniego połączenia z oceanem. Warto odróżnić je od sztucznych zbiorników wodnych, które są tworzone przez człowieka.
Definicja: Jezioro to naturalne zagłębienie terenu wypełnione wodą, bez swobodnej wymiany wód z wszechoceanem.
Typy jezior w Polsce i ich przykłady są zróżnicowane i zależą od wielu czynników. Powstawanie jezior jest uwarunkowane przez:
- Procesy rzeźbiące powierzchnię Ziemi, które tworzą zagłębienia - misy jeziorne.
- Warunki klimatyczne regulujące wypełnianie zagłębień wodą.
- Rodzaje skał budujących podłoże, które warunkują zatrzymywanie wody w zagłębieniu.
Highlight: Pojezierza to obszary charakteryzujące się dużym nagromadzeniem jezior.
Rodzaje jezior można klasyfikować według różnych kryteriów. Oto główne typy:
-
Ze względu na ciągłość zasilania:
- Jeziora stałe - ich misy są stale wypełnione wodą.
- Jeziora okresowe - wypełniają się wodą tylko w określonej porze roku.
- Jeziora epizodyczne - istnieją bardzo krótko po obfitych opadach.
-
Ze względu na sposób zasilania i odprowadzania wody:
- Jeziora odpływowe - zasilają swoimi wodami wypływające z nich rzeki.
- Jeziora przepływowe - woda jest dostarczana i odprowadzana przez jedną lub kilka rzek.
- Jeziora bezodpływowe - nie wypływają z nich żadne cieki wodne, a dopływ wody jest równoważony przez parowanie.
Example: Przykładem jeziora odpływowego jest Jezioro Wiktorii, z którego wypływa Nil Błękitny.
- Ze względu na zawartość soli w wodzie:
- Jeziora słodkie - większość jezior, gdzie całkowita zawartość rozpuszczonej soli nie przekracza 0,5 g/l.
- Jeziora słone - występują wyłącznie na obszarach bezodpływowych w klimacie suchym, gdzie stężenie soli może przekraczać 35‰, a czasami nawet 300‰.
Vocabulary: Chemizm wód jeziornych odnosi się do składu chemicznego wody w jeziorze, który może się różnić w zależności od typu jeziora i warunków środowiskowych.
Jak dzielimy jeziora ze względu na chemizm ich wód? Główny podział to jeziora słodkowodne i słone, ale istnieją też jeziora o różnym stopniu zasolenia pomiędzy tymi ekstremami.
Example: Jezioro Gopło jest przykładem słodkowodnego jeziora w Polsce, podczas gdy Jezioro Kaspijskie jest największym słonym jeziorem na świecie.
Warto zauważyć, że jeziora mogą być zasilane na różne sposoby:
- Opady atmosferyczne
- Wody powierzchniowe
- Dostawa mas lodowych
Czy morze to zbiornik wodny? Tak, morze jest rodzajem zbiornika wodnego, ale różni się od jeziora tym, że ma bezpośrednie połączenie z oceanem. Podobnie, czy ocean to zbiornik wodny? Tak, ocean jest największym rodzajem naturalnego zbiornika wodnego na Ziemi.
Czy rzeka to zbiornik wodny? Rzeka jest ciekiem wodnym, a nie zbiornikiem, ale może tworzyć zbiorniki wodne w postaci rozlewisk czy starorzeczy.
Podsumowując, typy genetyczne jezior są różnorodne i odzwierciedlają złożoność procesów geologicznych i hydrologicznych kształtujących powierzchnię Ziemi. Strefy jeziora mogą obejmować strefę przybrzeżną, pelagiczną i głębinową, każda z charakterystycznymi cechami i organizmami.
