Otwórz aplikację

Przedmioty

Procesy wewnętrzne w litosferze – wyjaśnienie

21

0

user profile picture

Emga

20.11.2025

Geografia

Litosfera. Procesy wewnętrzne.

794

20 lis 2025

2 strony

Procesy wewnętrzne w litosferze – wyjaśnienie

user profile picture

Emga

@emga_tzih

Litosfera to zewnętrzna powłoka Ziemi, na której wszyscy żyjemy. Poznanie... Pokaż więcej

--- OCR Start ---
Litosfera. Procesy wewnętrzne.
Minerały skałotwórcze minerały, które budują skorupę ziemską
Skały
to naturalne skupiska je

Litosfera i jej budowa

Litosfera to połączenie skorupy ziemskiej z zewnętrzną częścią płaszcza górnego. Tworzy ona sztywną powłokę, po której się poruszamy. Wnętrze Ziemi składa się z jądra (wewnętrznego i zewnętrznego), płaszcza Ziemi (górnego i dolnego) oraz skorupy ziemskiej.

Skały to naturalne skupiska minerałów lub materiałów, które dzielimy na trzy główne typy. Skały magmowe powstają z zastygającej magmy lub lawy (np. granit, bazalt). Skały osadowe tworzą się przez nagromadzenie okruchów skalnych, wytrącanie substancji chemicznych lub nagromadzenie szczątków organicznych (np. piaskowiec, sól kamienna, wapień). Skały metamorficzne powstają, gdy istniejące skały są poddawane wysokiej temperaturze i ciśnieniu.

Minerały skałotwórcze to podstawowe składniki budujące skorupę ziemską. Człowiek wykorzystuje wiele skał i minerałów jako surowce mineralne, które dzielimy na energetyczne (np. węgiel), metaliczne (np. rudy żelaza), chemiczne (np. ropa naftowa) i skalne (np. żwir).

Warto wiedzieć! Stopy, które często wykorzystujemy w życiu codziennym (np. stal), powstają przez połączenie metalu z innymi substancjami, co nadaje im specjalne właściwości.

--- OCR Start ---
Litosfera. Procesy wewnętrzne.
Minerały skałotwórcze minerały, które budują skorupę ziemską
Skały
to naturalne skupiska je

Procesy wewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi

Litosfera nie jest jednolita - składa się z siedmiu dużych i kilkunastu mniejszych płyt litosfery, które nieustannie się poruszają. Płyty mogą się rozsuwać (strefa spreadingu), napierać na siebie (strefa subdukcji) lub zderzać (strefa kolizji). Ten ciągły ruch powoduje różne zjawiska geologiczne.

Do głównych procesów wewnętrznych kształtujących powierzchnię Ziemi zaliczamy ruchy górotwórcze (tworzące góry fałdowe, zrębowe i wulkaniczne), procesy wulkaniczne, trzęsienia ziemi, procesy plutoniczne i ruchy epejrogeniczne. Plutonizm obejmuje procesy związane z powstawaniem i przemieszczaniem się magmy pod powierzchnią Ziemi, podczas gdy wulkanizm dotyczy wydostawania się magmy na zewnątrz.

Podczas erupcji wulkanicznej magma wydostaje się na powierzchnię Ziemi i zamienia w lawę. Oprócz lawy, wulkany wyrzucają gazy oraz materiały piroklastyczne (bomby wulkaniczne, lapile i popioły). W zależności od charakteru erupcji, wyróżniamy wulkany eksplozywne (gwałtowne, z dużą ilością materiałów piroklastycznych), efuzywne (spokojne, głównie lawa) oraz stratowulkany (mieszany typ).

Ciekawostka! Intruzje magmowe powstają, gdy magma wciska się w szczeliny skalne, ale nie wydostaje się na powierzchnię. Z czasem zastyga tam, tworząc charakterystyczne formy skalne, które możesz zobaczyć w wielu górach.



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Geografia

794

20 lis 2025

2 strony

Procesy wewnętrzne w litosferze – wyjaśnienie

user profile picture

Emga

@emga_tzih

Litosfera to zewnętrzna powłoka Ziemi, na której wszyscy żyjemy. Poznanie jej budowy oraz procesów zachodzących we wnętrzu naszej planety pomoże Ci zrozumieć, dlaczego na Ziemi występują trzęsienia ziemi, erupcje wulkaniczne czy jak powstają góry.

--- OCR Start ---
Litosfera. Procesy wewnętrzne.
Minerały skałotwórcze minerały, które budują skorupę ziemską
Skały
to naturalne skupiska je

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Litosfera i jej budowa

Litosfera to połączenie skorupy ziemskiej z zewnętrzną częścią płaszcza górnego. Tworzy ona sztywną powłokę, po której się poruszamy. Wnętrze Ziemi składa się z jądra (wewnętrznego i zewnętrznego), płaszcza Ziemi (górnego i dolnego) oraz skorupy ziemskiej.

Skały to naturalne skupiska minerałów lub materiałów, które dzielimy na trzy główne typy. Skały magmowe powstają z zastygającej magmy lub lawy (np. granit, bazalt). Skały osadowe tworzą się przez nagromadzenie okruchów skalnych, wytrącanie substancji chemicznych lub nagromadzenie szczątków organicznych (np. piaskowiec, sól kamienna, wapień). Skały metamorficzne powstają, gdy istniejące skały są poddawane wysokiej temperaturze i ciśnieniu.

Minerały skałotwórcze to podstawowe składniki budujące skorupę ziemską. Człowiek wykorzystuje wiele skał i minerałów jako surowce mineralne, które dzielimy na energetyczne (np. węgiel), metaliczne (np. rudy żelaza), chemiczne (np. ropa naftowa) i skalne (np. żwir).

Warto wiedzieć! Stopy, które często wykorzystujemy w życiu codziennym (np. stal), powstają przez połączenie metalu z innymi substancjami, co nadaje im specjalne właściwości.

--- OCR Start ---
Litosfera. Procesy wewnętrzne.
Minerały skałotwórcze minerały, które budują skorupę ziemską
Skały
to naturalne skupiska je

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Procesy wewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi

Litosfera nie jest jednolita - składa się z siedmiu dużych i kilkunastu mniejszych płyt litosfery, które nieustannie się poruszają. Płyty mogą się rozsuwać (strefa spreadingu), napierać na siebie (strefa subdukcji) lub zderzać (strefa kolizji). Ten ciągły ruch powoduje różne zjawiska geologiczne.

Do głównych procesów wewnętrznych kształtujących powierzchnię Ziemi zaliczamy ruchy górotwórcze (tworzące góry fałdowe, zrębowe i wulkaniczne), procesy wulkaniczne, trzęsienia ziemi, procesy plutoniczne i ruchy epejrogeniczne. Plutonizm obejmuje procesy związane z powstawaniem i przemieszczaniem się magmy pod powierzchnią Ziemi, podczas gdy wulkanizm dotyczy wydostawania się magmy na zewnątrz.

Podczas erupcji wulkanicznej magma wydostaje się na powierzchnię Ziemi i zamienia w lawę. Oprócz lawy, wulkany wyrzucają gazy oraz materiały piroklastyczne (bomby wulkaniczne, lapile i popioły). W zależności od charakteru erupcji, wyróżniamy wulkany eksplozywne (gwałtowne, z dużą ilością materiałów piroklastycznych), efuzywne (spokojne, głównie lawa) oraz stratowulkany (mieszany typ).

Ciekawostka! Intruzje magmowe powstają, gdy magma wciska się w szczeliny skalne, ale nie wydostaje się na powierzchnię. Z czasem zastyga tam, tworząc charakterystyczne formy skalne, które możesz zobaczyć w wielu górach.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

21

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS