Elementy i rodzaje map
Mapa to odwzorowanie powierzchni Ziemi lub jej fragmentu na płaszczyźnie, wykonane w określonej skali i według ustalonego odwzorowania. Przedstawia ona treść geograficzną za pomocą znaków umownych.
Definicja: Elementy mapy to kluczowe składniki, które tworzą kompletną mapę.
4 elementy mapy obejmują:
-
Składniki geograficzne:
- Fizjograficzne (np. rzeki, jeziora, rzeźba terenu)
- Gospodarcze, społeczne i polityczne
-
Elementy matematyczne (np. współrzędne, skala)
-
Legenda (opis pozaramkowy) - wyjaśnienie użytych znaków, tytuł, informacje o wydawnictwie
-
Osnowa mapy - reguły matematyczne niezbędne do wykonania mapy
Highlight: Kartony to dodatkowe mapy, które zwiększają czytelność głównej mapy.
Ważnym procesem w tworzeniu map jest generalizacja, która polega na wyborze i uogólnieniu treści mapy ze względu na jej skalę i temat. Proces ten zwiększa czytelność i użyteczność mapy.
Vocabulary: Generalizacja - proces wyboru i uogólnienia treści mapy, mający na celu zwiększenie jej czytelności i użyteczności.
Rodzaje map można klasyfikować według różnych kryteriów:
-
Ze względu na skalę:
- Wielkoskalowe (topograficzne) - skala większa niż 1:200 000
- Średnioskalowe (przeglądowo-topograficzne) - skala od 1:200 000 do 1:1 000 000
- Małoskalowe (przeglądowe) - skala mniejsza niż 1:1 000 000
-
Ze względu na temat:
- Ogólnogeograficzne (np. fizyczne, polityczne, administracyjne)
- Tematyczne (np. klimatyczne, glebowe, wydobycia surowców)
-
Ze względu na użytkownika:
- Szkolne
- Samochodowe (drogowe)
- Lotnicze
- Rolnicze
Example: Mapa topograficzna to przykład mapy wielkoskalowej, która szczegółowo przedstawia rzeźbę terenu, sieć hydrograficzną i infrastrukturę.