Podstawy map geograficznych
Mapa to nic innego jak obraz powierzchni ziemi pokazany na płaszczyźnie w ustalonej skali. Na mapach znajdziesz różne znaki graficzne i sygnatury, które informują o rodzajach obiektów i zjawisk.
Każda mapa składa się z kilku kluczowych elementów: treści pokazującej ukształtowanie terenu i rozmieszczenie obiektów, legendy objaśniającej użyte symbole, siatki kartograficznej złożonej z południków i równoleżników oraz skali informującej o stopniu pomniejszenia. Skala może być zapisana liczbowo (np. 1:10000) lub mianowana np.1cm−100m.
Warto pamiętać o zależności: mniejsza skala (np. 1:300 000) pokazuje większy obszar, ale mniej szczegółowo, natomiast większa skala (np. 1:30 000) przedstawia mniejszy obszar, ale z większą liczbą detali. Do przedstawienia rzeźby terenu używa się metody poziomicowej lub map hipsometrycznych wykorzystujących kolory.
Ciekawostka! Czy wiesz, że poziomice (izohipsy) łączą punkty o tej samej wysokości nad poziomem morza? Dzięki nim możemy wyobrazić sobie trójwymiarowy kształt terenu na płaskiej mapie!
Metody prezentacji informacji na mapach dzielimy na ilościowe (odpowiadające na pytanie "ile?") i jakościowe (odpowiadające na pytanie "jakie?"). Wybór metody zależy od przeznaczenia mapy. Do metod ilościowych zaliczamy:
- Metodę izoliniową - wykorzystującą linie łączące punkty o jednakowej wartości (izotermy, izohiety)
- Metodę kartogramu - pokazującą natężenie zjawiska za pomocą kolorów (np. mapa gęstości zaludnienia)
- Metodę kartodiagramu - prezentującą wykresy w obrębie jednostek administracyjnych
Wśród metod jakościowych kluczowa jest metoda sygnaturowa, używająca punktowych lub liniowych znaków graficznych do oznaczenia obiektów i zjawisk.