Historia geologiczna i zlodowacenia
Twój kraj to efekt milionów lat geologicznych przemian! Historia geologiczna Polski to fascynująca opowieść o trzech wielkich orogenezach - procesach górotoworczych, które ukształtowały nasze góry.
Orogenezy to klucz do zrozumienia polskiej rzeźby. Najstarsza kaledońska utworzyła Góry Świętokrzyskie, hercyńska dała nam Sudety, a najmłodsza alpejska - piękne Karpaty.
Zlodowacenia w plejstocenie zmieniły północną Polskę nie do poznania. Lądolód pozostawił po sobie rzeźbę młodoglacjalną na północy (z jeziorami i morenami) oraz staroglacjalną w centrum kraju.
To właśnie zlodowacenia wykształciły charakterystyczne formy rzeźby polodowcowej - moreny czołowe na Pojezierzu Mazurskim czy pradoliny jak Toruńsko-Eberswaldzkę.
💡 Zapamiętaj różnicę: Obszary młodoglacjalne (północ) mają jeziora i wzgórza morenowe, staroglacjalne (centrum) są bardziej płaskie i wyrównane.
Krainy geograficzne Polski
Polska to jak wielobarwna mozaika krajobrazów! Pasy rzeźby Polski układają się w charakterystyczne strefy od północy ku południu, każda z unikalną rzeźbą i krajobrazem.
Zacznij od Pobrzeża z klifami w Jastrzębiej Górze, przejdź przez Pojezierza z tysiącami jezior polodowcowych, aż do Nizin Środkowopolskich - serca naszego kraju.
Wyżyny to kraina lessowych wąwozów i procesów krasowych, szczególnie widocznych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Kotliny Podkarpackie łączą niziny z górami.
Wreszcie Góry - Sudety jako góry niskie o łagodnych formach i Karpaty z wysokimi, ostrymi szczytami Tatr. To w Tatrach znajdziesz najwyższy punkt Polski - Rysy!
💡 Trick na sprawdzian: Pamiętaj charakterystyczne formy dla każdej krainy - wydmy nad morzem, jeziora na pojezierzach, wąwozy lessowe na wyżynach, szczyty w górach.