Położenie i granice Polski
Polska leży w Europie Środkowej na Niżu Środkowoeuropejskim, pomiędzy Morzem Bałtyckim a pasmami górskimi Karpat i Sudetów. Mamy siedmiu sąsiadów: Niemcy, Czechy, Słowację, Ukrainę, Białoruś, Litwę i Rosję. Przez nasz kraj przebiegają ważne szlaki komunikacyjne łączące wschód i zachód Europy.
Nasze położenie matematyczne określają współrzędne geograficzne skrajnych punktów: od 49°00'N do 54°50'N szerokości geograficznej oraz od 14°08'E do 24°09'E długości geograficznej. Rozciągłość południkowa Polski wynosi 5°50', a równoleżnikowa 10°01' - możesz to łatwo obliczyć odejmując wartości skrajnych punktów!
Rozciągłość geograficzna ma ciekawe konsekwencje. Równoleżnikowa powoduje różnice w momencie wschodu i zachodu słońca w różnych częściach kraju, a południkowa wpływa na wysokość górowania słońca i różnice w długości dnia i nocy.
Ciekawostka! Żeby obliczyć rozciągłość równoleżnikową, odejmujesz wartość punktu najbardziej wysuniętego na zachód od punktu wysuniętego na wschód. Podobnie z rozciągłością południkową - odejmujesz wartość punktu południowego od północnego.
Przeszłość geologiczna
Obecny kształt Polski formował się przez miliony lat. W erze paleozoicznej miały miejsce ruchy górotwórcze kaledońskie i hercyńskie. W mezozoiku większość obszaru Polski pokrywały zbiorniki wodne, rozwijały się rośliny i zwierzęta, pojawiły się dinozaury, a później nastąpiły alpejskie ruchy górotwórcze.
Era kenozoiczna przyniosła sfałdowanie Karpat, Sudetów i pasa wyżyn polskich. W tym czasie utworzyły się również złoża węgla brunatnego. Ostatnie epoki (plejstocen i holocen) ukształtowały rzeźbę terenu, jaką znamy dziś.