Rzeźba krasowa - formy powierzchniowe i podziemne

Rzeźba krasowa obejmuje szereg charakterystycznych form, zarówno na powierzchni, jak i pod ziemią.

Formy krasu powierzchniowego to:

• Żłobki krasowe - zagłębienia na pochyłych powierzchniach
• Żebra krasowe - oddzielające żłobki
• Ospa krasowa - drobne zagłębienia na płaskich powierzchniach
• Lejki krasowe - okrągłe lub owalne zagłębienia
• Uwały - większe zagłębienia o nierównym dnie
• Polja - rozległe zagłębienia o płaskim dnie
• Ostańce krasowe (mogoty) - skałki o różnych kształtach
• Jary krasowe - głębokie doliny o stromych zboczach
• Ponory - leje krasowe, w których ginie woda powierzchniowa
• Wywierzyska - wypływy wody krasowej na powierzchnię

Example: Formy krasowe na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej obejmują liczne jaskinie, ostańce wapienne i doliny krasowe.

Formy krasu podziemnego to:

• Studnie i kominy krasowe - powstałe z poszerzenia pionowych szczelin
• Jaskinie - poziome, szerokie korytarze utworzone przez wody podziemne

Vocabulary: Szata naciekowa to zespół form powstających w jaskiniach w wyniku wytrącania się węglanu wapnia z wody.

Procesy krasowe - podstawy

Procesy krasowe to zjawiska polegające na powolnym rozpuszczaniu skał węglanowych lub gipsowych przez wody podziemne i powierzchniowe. Do skał podatnych na krasowienie należą wapienie, kreda, dolomit, gips i sól kamienna.

Definicja: Wietrzenie chemiczne to proces, w którym skały węglanowe, takie jak wapień, reagują z wodą zawierającą dwutlenek węgla, prowadząc do powstania form krasowych.

Intensywność rozpuszczania skał w procesach krasowych zależy od wielu czynników:

• Klimatu - w wilgotnym klimacie proces zachodzi szybciej
• Zawartości dwutlenku węgla w wodzie
• Prędkości obiegu wody w przyrodzie
• Temperatury wody - niższa temperatura sprzyja rozpuszczaniu CO2
• Pokrywy roślinnej i glebowej
• Rodzaju skały
• Ukształtowania terenu

Highlight: Formy krasowe powierzchniowe i formy krasu podziemnego to dwie główne kategorie form powstających w wyniku procesów krasowych.