Ukształtowanie terenu i środowisko przyrodnicze Ameryki
Ukształtowanie terenu Ameryki Północnej i południowej charakteryzuje się południowym układem głównych form rzeźby. W zachodnich częściach obu kontynentów ciągną się potężne systemy górskie - Kordyliery w Ameryce Północnej i Andy w Ameryce Południowej. Te pasma górskie mają ogromny wpływ na klimat i roślinność regionu.
Highlight: Główne formy rzeźby terenu w Ameryce układają się południkowo, z potężnymi systemami górskimi na zachodzie kontynentów.
Klimat Ameryki Północnej i Południowej jest niezwykle zróżnicowany ze względu na dużą rozciągłość południkową tej części świata. Ameryka leży w zasięgu wszystkich stref klimatycznych, co skutkuje występowaniem ogromnych kontrastów klimatycznych. Na klimat Ameryki w znacznym stopniu wpływa również rzeźba terenu.
Vocabulary: Rozciągłość południkowa - odległość między skrajnymi punktami na północy i południu danego obszaru.
Strefy klimatyczne Ameryki Północnej i Południowej obejmują:
- Klimat równikowy wilgotny - charakterystyczny dla Amazonii, z bardzo dużą sumą opadów i wilgotnym lasem równikowym.
- Klimat zwrotnikowy suchy - sprzyja powstawaniu pustyń, takich jak Atakama w Ameryce Południowej.
- Klimat umiarkowany ciepły kontynentalny suchy - porośnięty roślinnością stepową.
- Klimat umiarkowany chłodny kontynentalny - zdominowany przez las iglasty, czyli tajgę.
- Klimat okołobiegunowy subpolarny - z charakterystyczną tundrą i roślinnością karłowatą.
Example: Przykładem ekstremalnie suchego klimatu w Ameryce Południowej jest pustynia Atakama.
Strefy roślinne Ameryki Północnej i Południowej są ściśle powiązane z klimatem. Występują tu różnorodne formacje roślinne, od wilgotnych lasów równikowych w Amazonii, przez stepy i prerie, po tundrę w regionach subarktycznych.
Definition: Tundra - formacja roślinna charakterystyczna dla obszarów subarktycznych, składająca się głównie z mchów, porostów i niskich krzewinek.
Wody powierzchniowe Ameryki również odgrywają istotną rolę w kształtowaniu środowiska przyrodniczego. Największym systemem rzecznym w Ameryce Północnej jest Missisipi, zajmujący 13% powierzchni kontynentu. W Ameryce Południowej dominuje system rzeczny Amazonki, obejmujący aż 40% powierzchni kontynentu.
Highlight: Amazonka jest największym systemem rzecznym w Ameryce Południowej, zajmującym 40% powierzchni kontynentu.
Warto również wspomnieć o Jeziorze Titicaca, położonym w Andach w Ameryce Południowej, które jest największym wysokogórskim jeziorem na Ziemi.
Quote: "Jezioro Titicaca - położone w Andach w Ameryce Południowej, to największe wysokogórskie jezioro na Ziemi."
Podsumowując, ukształtowanie terenu Ameryki Północnej i południowej, wraz z ich zróżnicowanym klimatem i bogatą roślinnością, tworzy niezwykle różnorodne i fascynujące środowisko przyrodnicze, które jest domem dla niezliczonych gatunków roślin i zwierząt.
