V Faza rozwoju demograficznego
Piąta faza, zwana również neomaltuzjańską, charakteryzuje się okresami regresu demograficznego. Główne cechy tej fazy to:
- Niski współczynnik zgonów
- Ujemny lub bliski zeru przyrost naturalny
- Współczynnik dzietności utrzymuje się poniżej 2
- Długość życia wynosi powyżej 75 lat
Highlight: 5 faza rozwoju demograficznego jest charakterystyczna dla wysoko rozwiniętych krajów, gdzie obserwuje się starzenie się społeczeństwa i spadek liczby ludności.
Przykład: 5 faza rozwoju demograficznego kraje to m.in. Japonia, Niemcy, Włochy oraz kraje skandynawskie.
Vocabulary: Model przejścia demograficznego to teoretyczny opis zmian w strukturze ludności, obejmujący wszystkie pięć faz rozwoju demograficznego.
Warto zauważyć, że w której fazie rozwoju demograficznego jest Polska zależy od analizowanych wskaźników. Obecnie Polska znajduje się na pograniczu IV i V fazy, z tendencją do wchodzenia w V fazę ze względu na niski współczynnik dzietności i starzenie się społeczeństwa.
Highlight: Znajomość faz rozwoju demograficznego pozwala lepiej zrozumieć przyczyny eksplozji demograficznej w niektórych regionach świata oraz problemy związane ze starzeniem się społeczeństw w krajach rozwiniętych.
Analizując przyrost naturalny w Afryce i przyrost naturalny w Azji, można zauważyć, że wiele krajów tych kontynentów znajduje się w II lub III fazie rozwoju demograficznego, co tłumaczy wysokie wskaźniki urodzeń i szybki wzrost liczby ludności.
Example: Dlaczego w Afryce rodzi się dużo dzieci i dlaczego w krajach biednych jest wysoki przyrost naturalny? Wynika to m.in. z tradycyjnego modelu rodziny, niskiego poziomu edukacji seksualnej, ograniczonego dostępu do antykoncepcji oraz postrzegania dzieci jako zabezpieczenia na starość.
Porównując dzietność w Afryce i dzietność w Europie, widać wyraźne różnice wynikające z odmiennych faz rozwoju demograficznego, w których znajdują się kraje tych kontynentów. Podczas gdy wiele krajów afrykańskich charakteryzuje się wysoką dzietnością (II i III faza), większość krajów europejskich zmaga się z niską dzietnością (IV i V faza).
Example: Przyrost naturalny Nigeria jest jednym z najwyższych na świecie, co plasuje ten kraj w II fazie rozwoju demograficznego i przyczynia się do szybkiego wzrostu ludności Afryki, co można zaobserwować na wykresach demograficznych.