Rzeźbotwórcza działalność rzek - Podstawowe procesy i odcinki

Rzeźbotwórcza działalność rzek to złożony proces geologiczny, który kształtuje powierzchnię Ziemi. Składa się on z trzech głównych elementów:

Definicja: Erozja to proces żłobienia podłoża skalnego przez płynącą wodę.

Definicja: Transport to przenoszenie materiału skalnego przez wodę.

Definicja: Akumulacja to osadzanie materiału skalnego przez rzekę.

Rzeka dzieli się na pięć głównych odcinków, każdy z charakterystycznymi cechami i procesami:

1. Źródło
2. Odcinek górny
3. Odcinek środkowy
4. Odcinek dolny
5. Ujście

W odcinku górnym rzeki obserwujemy dwa główne rodzaje erozji:

Vocabulary: Erozja wgłębna to proces pogłębiania dna rzeki, prowadzący do powstania doliny V-kształtnej.

Vocabulary: Erozja wsteczna to proces, który prowadzi do tworzenia się wodospadów.

Charakterystyka odcinka górnego:

• Znaczny spadek terenu
• Duża prędkość przepływu wody
• Intensywna erozja wgłębna i wsteczna

W odcinku środkowym rzeki dominuje:

Vocabulary: Erozja boczna to proces, który prowadzi do tworzenia się meandrów.

Charakterystyka odcinka środkowego:

• Spadek terenu maleje
• Prędkość przepływu wody zmniejsza się
• Tworzenie się meandrów w wyniku erozji bocznej

Odcinek dolny rzeki charakteryzuje się:

• Wolnym przepływem wody
• Intensywnym osadzaniem się materiału skalnego

Highlight: Typy ujść rzecznych zależą od warunków panujących w miejscu, gdzie rzeka wpada do morza:

1. Ujście deltowe (delta) - powstaje, gdy morze jest płytkie i nie występują w nim silne prądy.
2. Ujście lejkowate (estuarium) - tworzy się w miejscach, gdzie występują duże pływy morskie.