Rzeźbotwórcza Działalność Wiatru
Wiatr ma dwie twarze - niszczy i buduje. Niszcząca działalność obejmuje przede wszystkim deflację, czyli wywiewanie luźnego materiału skalnego. Gdy ten proces trwa długo, powstają rozległe zagłębienia zwane nieckami deflacyjnymi. W miejscach, gdzie wiatr nie może już wywiewać większych skał, tworzy się charakterystyczny bruk deflacyjny.
Drugim sposobem niszczenia jest korozja - proces, w którym przenoszone przez wiatr okruchy skalne uderzają w powierzchnię skał z dużą siłą. Ten naturalny "piaskowy papier ścierny" stopniowo rzeźbi powierzchnię, tworząc niezwykłe formy, takie jak grzyby skalne.
Budująca działalność wiatru polega na akumulacji, czyli osadzaniu przenoszonych materiałów. Najsłynniejszym efektem tego procesu są wydmy, które dzielą się na kilka rodzajów. Barchany powstają na bezroślinnych obszarach pustynnych przy wietrze wiejącym z jednego kierunku - ich ramiona wskazują kierunek wiatru. Wydmy paraboliczne tworzą się na terenach ze skąpą roślinnością, a ich ramiona skierowane są przeciwnie do kierunku wiatru. Z kolei wydmy gwiaździste powstają tam, gdzie wiatr często zmienia kierunek.
💡 Ciekawostka: Pustynia to nie zawsze morze piasku! Wyróżniamy trzy główne typy pustyń: ilaste (z popękaną powierzchnią, jak części Sahary), piaszczyste (z charakterystycznymi wydmami, jak Wielkie Morze Piasku) oraz kamieniste/żwirowe (pokryte nagimi skałami).