Temperatura powietrza i jej zróżnicowanie na Ziemi
Temperatura powietrza jest jednym z najważniejszych elementów klimatu, kształtowanym przez szereg czynników wpływających na rozkład temperatury powietrza na Ziemi. Strona ta omawia główne czynniki kształtujące temperaturę, jej zróżnicowanie globalne oraz pojęcie amplitudy temperatury.
1. Czynniki kształtujące temperaturę powietrza
Czynniki klimatotwórcze i ich wpływ na klimat obejmują:
- Szerokość geograficzną
- Wysokość nad poziomem morza
- Rzeźbę terenu
- Odległość od mórz i oceanów
- Prądy morskie
Highlight: Temperatura powietrza spada o około 0,6°C na każde 100 m wzrostu wysokości nad poziomem morza.
2. Zróżnicowanie temperatury powietrza na Ziemi
Rozkład temperatury powietrza na Ziemi charakteryzuje się strefowością termiczną, która odpowiada strefom oświetlenia Ziemi:
- Najwyższe temperatury występują w strefie okołorównikowej
- Temperatura obniża się w kierunku biegunów
- Bardziej ekstremalne temperatury występują w głębi lądów
- Położenie Ziemi względem Słońca (pory roku) wpływa na przesunięcie wartości temperatury na północ lub południe
Definition: Strefowość termiczna to zjawisko polegające na regularnym rozkładzie temperatur na powierzchni Ziemi, zależnym głównie od szerokości geograficznej.
3. Amplituda temperatury powietrza
Amplituda temperatury powietrza to różnica między dwiema skrajnymi wartościami temperatury.
Example: Obliczanie amplitudy:
- 9°C - 3°C = 6°C
- 10°C - (-15°C) = 25°C
- (-2°C) - (-12°C) = 10°C
Vocabulary: Amplituda temperatury jak obliczyć: Od wyższej temperatury odejmujemy niższą. W przypadku temperatur ujemnych, należy pamiętać, że odejmowanie liczby ujemnej jest równoznaczne z dodawaniem jej wartości bezwzględnej.
Strona zawiera również mapy przedstawiające średnią roczną temperaturę powietrza oraz temperatury w lipcu i styczniu, co pozwala na wizualne zrozumienie zróżnicowania temperatury powietrza na Ziemi.
