Transport samochodowy i kolejowy

Transport samochodowy jest obecnie najlepiej rozwiniętym rodzajem transportu lądowego. Jego główne zalety to prędkość, możliwość dostawy bezpośrednio do odbiorcy oraz opłacalność ekonomiczna na krótkich i średnich dystansach.

Example: Stany Zjednoczone posiadają najdłuższą na świecie sieć dróg kołowych, liczącą około 7 mln km.

Wady transportu samochodowego obejmują stosunkowo niewielką masę przewożonych towarów, dużą szkodliwość dla środowiska oraz konieczność budowy kosztownej infrastruktury.

Transport kolejowy charakteryzuje się dużą masą przewożonego towaru i jest stosunkowo tani. Jest przyjazny dla środowiska, szczególnie po elektryfikacji kolei. Jednak ma też wady, takie jak stosunkowo mała prędkość pociągów towarowych i konieczność przeładunku towaru.

Highlight: Najgęstsza sieć kolejowa znajduje się w państwach Europy Zachodniej i Środkowej, podczas gdy niektóre kraje, jak Czad czy Islandia, w ogóle nie posiadają sieci kolejowej.

Transport lotniczy i wodny śródlądowy

Transport lotniczy jest najszybszym i statystycznie najbezpieczniejszym rodzajem transportu. Doskonale sprawdza się w państwach o dużych terytoriach oraz na dalekie trasy, pozwalając pokonać tereny niedostępne dla innych środków transportu.

Example: Największe pasażerskie porty lotnicze świata to m.in. New York-Kennedy $USA$, Londyn-Heathrow (Wielka Brytania) i Tokyo Haneda (Japonia).

Wady transportu lotniczego to wysokie koszty, konieczność zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych pracowników oraz uciążliwość hałasu dla mieszkańców okolic lotniska.

Transport wodny śródlądowy jest najtańszym rodzajem transportu i najbardziej efektywnym w przewozie materiałów sypkich. Jego główne wady to niewielka prędkość, duży koszt regulacji szlaków wodnych oraz uzależnienie od wahań stanów wody i okresów zlodzeń.

Highlight: Najważniejsze szlaki żeglugi śródlądowej na świecie to system Wielkich Jezior Amerykańskich, system rzek Europy Zachodniej (głównie Ren), system Dunaju i system Wołgi.

Transport morski i przesyłowy

Transport morski charakteryzuje się największą ładownością spośród wszystkich środków transportu i niskimi kosztami. Jego główne wady to niewielka prędkość i konieczność przeładunku w portach.

Example: Największe porty morskie świata znajdują się w Chinach (Szanghaj, Tianjin, Ningbo), Holandii (Rotterdam) i Singapurze.

Transport przesyłowy jest najtańszą metodą przesyłu towarów gazowych i płynnych. Zapewnia ciągłość przesyłu i jest niezależny od warunków pogodowych. Jednak wiąże się z dużymi kosztami budowy sieci przesyłowych i możliwością przesyłu tylko cieczy i gazów.

Highlight: Znaczące rurociągi na świecie to m.in. Przyjaźń (8900 km) dla ropy naftowej oraz Jamał (4200 km) dla gazu ziemnego.

Rozwój transportu zależy od czynników przyrodniczych $ukształtowanie powierzchni, warunki klimatyczne, dostęp do wody$ oraz społeczno-ekonomicznych (zamożność społeczeństwa, liczba i rozmieszczenie ludności, poziom urbanizacji, możliwość uzyskania dotacji).

Vocabulary: Gałęzie transportu to różne rodzaje transportu, takie jak samochodowy, kolejowy, lotniczy, morski i przesyłowy, każdy z własnymi cechami i infrastrukturą.

Strona 5: Transport przesyłowy i czynniki rozwoju transportu

Transport przesyłowy stanowi specyficzną formę transportu, szczególnie istotną dla przesyłu surowców.

Highlight: Transport przesyłowy wady i zalety: Zalety:

• Najniższe koszty przesyłu
• Ciągłość transportu
• Niezależność od pogody

Wady:

• Wysokie koszty budowy
• Ograniczenie do cieczy i gazów
• Wpływ na krajobraz

Example: Znaczące rurociągi:

• Przyjaźń (8900 km)
• Nord Stream (1224 km)
• Trans-Alaska (1250 km)

Podział transportu i infrastruktura transportowa

Klasyfikacja pionowa i pozioma transportu obejmuje różne kryteria podziału. Transport dzieli się ze względu na kryterium przedmiotowe (osobowy, towarowy, energetyczny), środowisko (lądowy, wodny, powietrzny) oraz rodzaj (samochodowy, kolejowy, morski, wodny śródlądowy, lotniczy, przesyłowy).

Infrastruktura transportowa to kluczowy element systemu transportowego. Składa się z sieci transportowej (układ szlaków), węzłów transportowych (miejsca zbiegania się szlaków) oraz obiektów towarzyszących (np. dworce, lotniska, porty).

Definition: Infrastruktura transportowa to zespół elementów umożliwiających funkcjonowanie transportu, obejmujący sieć transportową, węzły i obiekty towarzyszące.

Highlight: Infrastruktura transportowa wraz ze środkami transportu tworzy system transportowy, który jest podstawą efektywnego przemieszczania osób i towarów.