Transport samochodowy i kolejowy

Transport samochodowy jest obecnie najlepiej rozwiniętym rodzajem transportu lądowego. Jego główne zalety to prędkość, możliwość dostawy bezpośrednio do odbiorcy oraz opłacalność ekonomiczna na krótkich i średnich dystansach.

Example: Stany Zjednoczone posiadają najdłuższą na świecie sieć dróg kołowych, liczącą około 7 mln km.

Wady transportu samochodowego obejmują stosunkowo niewielką masę przewożonych towarów, dużą szkodliwość dla środowiska oraz konieczność budowy kosztownej infrastruktury.

Transport kolejowy charakteryzuje się dużą masą przewożonego towaru i jest stosunkowo tani. Jest przyjazny dla środowiska, szczególnie po elektryfikacji kolei. Jednak ma też wady, takie jak stosunkowo mała prędkość pociągów towarowych i konieczność przeładunku towaru.

Highlight: Najgęstsza sieć kolejowa znajduje się w państwach Europy Zachodniej i Środkowej, podczas gdy niektóre kraje, jak Czad czy Islandia, w ogóle nie posiadają sieci kolejowej.

Transport lotniczy i wodny śródlądowy

Transport lotniczy jest najszybszym i statystycznie najbezpieczniejszym rodzajem transportu. Doskonale sprawdza się w państwach o dużych terytoriach oraz na dalekie trasy, pozwalając pokonać tereny niedostępne dla innych środków transportu.

Example: Największe pasażerskie porty lotnicze świata to m.in. New York-Kennedy $USA$, Londyn-Heathrow $Wielka Brytania$ i Tokyo Haneda $Japonia$.

Wady transportu lotniczego to wysokie koszty, konieczność zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych pracowników oraz uciążliwość hałasu dla mieszkańców okolic lotniska.

Transport wodny śródlądowy jest najtańszym rodzajem transportu i najbardziej efektywnym w przewozie materiałów sypkich. Jego główne wady to niewielka prędkość, duży koszt regulacji szlaków wodnych oraz uzależnienie od wahań stanów wody i okresów zlodzeń.

Highlight: Najważniejsze szlaki żeglugi śródlądowej na świecie to system Wielkich Jezior Amerykańskich, system rzek Europy Zachodniej $głównie Ren$, system Dunaju i system Wołgi.

Transport morski i przesyłowy

Transport morski charakteryzuje się największą ładownością spośród wszystkich środków transportu i niskimi kosztami. Jego główne wady to niewielka prędkość i konieczność przeładunku w portach.

Example: Największe porty morskie świata znajdują się w Chinach $Szanghaj, Tianjin, Ningbo$, Holandii $Rotterdam$ i Singapurze.

Transport przesyłowy jest najtańszą metodą przesyłu towarów gazowych i płynnych. Zapewnia ciągłość przesyłu i jest niezależny od warunków pogodowych. Jednak wiąże się z dużymi kosztami budowy sieci przesyłowych i możliwością przesyłu tylko cieczy i gazów.

Highlight: Znaczące rurociągi na świecie to m.in. Przyjaźń $8900 km$ dla ropy naftowej oraz Jamał $4200 km$ dla gazu ziemnego.

Rozwój transportu zależy od czynników przyrodniczych $ukształtowanie powierzchni, warunki klimatyczne, dostęp do wody$ oraz społeczno-ekonomicznych $zamożność społeczeństwa, liczba i rozmieszczenie ludności, poziom urbanizacji, możliwość uzyskania dotacji$.

Vocabulary: Gałęzie transportu to różne rodzaje transportu, takie jak samochodowy, kolejowy, lotniczy, morski i przesyłowy, każdy z własnymi cechami i infrastrukturą.

Strona 5: Transport przesyłowy i czynniki rozwoju transportu

Transport przesyłowy stanowi specyficzną formę transportu, szczególnie istotną dla przesyłu surowców.

Highlight: Transport przesyłowy wady i zalety: Zalety:

• Najniższe koszty przesyłu
• Ciągłość transportu
• Niezależność od pogody

Wady:

• Wysokie koszty budowy
• Ograniczenie do cieczy i gazów
• Wpływ na krajobraz

Example: Znaczące rurociągi:

• Przyjaźń $8900 km$
• Nord Stream $1224 km$
• Trans-Alaska $1250 km$

Podział transportu i infrastruktura transportowa

Klasyfikacja pionowa i pozioma transportu obejmuje różne kryteria podziału. Transport dzieli się ze względu na kryterium przedmiotowe $osobowy, towarowy, energetyczny$, środowisko $lądowy, wodny, powietrzny$ oraz rodzaj $samochodowy, kolejowy, morski, wodny śródlądowy, lotniczy, przesyłowy$.

Infrastruktura transportowa to kluczowy element systemu transportowego. Składa się z sieci transportowej $układ szlaków$, węzłów transportowych $miejsca zbiegania się szlaków$ oraz obiektów towarzyszących $np. dworce, lotniska, porty$.

Definition: Infrastruktura transportowa to zespół elementów umożliwiających funkcjonowanie transportu, obejmujący sieć transportową, węzły i obiekty towarzyszące.

Highlight: Infrastruktura transportowa wraz ze środkami transportu tworzy system transportowy, który jest podstawą efektywnego przemieszczania osób i towarów.