Otwórz aplikację

Przedmioty

Zmiany na Mapie Politycznej Świata - Kompletny Przegląd

76

0

user profile picture

Zuza

20.11.2025

Geografia

ZMIANY NA MAPIE POLITYCZNEJ

3688

20 lis 2025

17 strony

Zmiany na Mapie Politycznej Świata - Kompletny Przegląd

user profile picture

Zuza

@zuza.0411

Świat polityczny to skomplikowany system państw, organizacji i konfliktów, które... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
1 / 10
PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Czym jest państwo i jak wygląda jego terytorium

Wyobraź sobie, że państwo to jak dom z własnym adresem, mieszkańcami i zasadami - tylko w większej skali. Każde państwo musi mieć cztery kluczowe elementy: własne terytorium, stałą ludność, suwerenną władzę (czyli rząd, który sam podejmuje decyzje) oraz uznanie międzynarodowe.

Terytorium państwa to nie tylko kawałek lądu na mapie. Obejmuje obszar lądowy, wody wewnętrzne (jak zalewy czy zatoki), morze terytorialne 12milmorskichodbrzegutampanˊstwomapełnąkontrolę12 mil morskich od brzegu - tam państwo ma pełną kontrolę i morską strefę ekonomiczną (200 mil od brzegu, gdzie można łowić ryby i wydobywać surowce). Do tego dochodzi przestrzeń powietrzna nad całym tym obszarem.

Istnieją ciekawe przypadki jak enklawa panˊstwowpanˊstwienp.WatykanweWłoszechpaństwo w państwie - np. Watykan we Włoszech czy eksklawa częsˊcˊkrajuoddzielonaodresztyjakAlaskawUSAczęść kraju oddzielona od reszty - jak Alaska w USA. Terytoria zależne to obszary, które nie mają pełnej niezależności, np. Grenlandia należąca do Danii.

💡 Ciekawostka: Antarktyda to jedyne miejsce na Ziemi, które nie należy do żadnego państwa - to strefa neutralna przeznaczona tylko do badań naukowych!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Jak powstają nowe państwa i zmieniają się granice

Lata 90. XX wieku to był prawdziwy boom na tworzenie nowych państw! Granice państw zmieniają się głównie przez wojny, sprzedaż terytoriów, zjednoczenia lub rozpad wielonarodowych państw.

W Europie wydarzyły się mega zmiany. Niemcy się zjednoczyły (1989), z rozpadu ZSRR powstały nowe kraje jak Litwa, Łotwa czy Ukraina. Jugosławia rozpadła się na kilka państw: Słowenię, Chorwację, Macedonię (teraz Macedonia Północna), Bośnię i Hercegowinę, Serbię, Czarnogórę i Kosowo. Czechosłowacja pokojowo podzieliła się na Czechy i Słowację (1993).

Na świecie istnieją też nieuznawane państwa - to tereny, które ogłosiły niepodległość, ale większość krajów ich nie uznaje. Przykłady to Kosowo, Tajwan czy Sahara Zachodnia.

💡 Pamiętaj: Największe zmiany polityczne w Europie miały miejsce po upadku systemów komunistycznych - to dlatego mapa Europy z lat 90. wygląda zupełnie inaczej niż dzisiaj!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Kolonializm i jego wpływ na współczesny świat

Kolonializm to proces, w którym silniejsze państwa przejmowały kontrolę nad słabszymi, głównie po to, żeby wyzyskiwać ich surowce i tanią siłę roboczą. Brzmi znajomo? To dlatego, że jego skutki wciąż widać dzisiaj!

Przyczyny kolonializmu były proste: potrzeba nowych dróg handlowych, chęć zdobycia terytoriów i dostępu do surowców naturalnych. Dekolonizacja to odwrotny proces - wyzwalanie się krajów spod kontroli kolonialnej. Pierwsze były USA (XVIII wiek), ale prawdziwa fala dekolonizacji nastąpiła po II wojnie światowej.

Skutki kolonializmu to przede wszystkim ogromne zmiany w ludności i kulturze. Rdzenni mieszkańcy często zostali w mniejszości, powstały mieszane grupy etniczne (Metysi, Mulaci). W większości byłych kolonii język kolonizatorów stał się językiem urzędowym - dlatego w Afryce mówi się po francusku czy angielsku.

💡 Zrozum połączenia: Dlaczego w Brazylii mówi się po portugalsku, a w Argentynie po hiszpańsku? To właśnie efekt kolonializmu - języki kolonizatorów zostały na stałe!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Integracja i dezintegracja - dlaczego państwa się łączą

Dziś państwa częściej się łączą niż dzielą - to nazywa się integracją polityczną i gospodarczą. Wyobraź sobie, że to jak zakładanie klubu, gdzie wszyscy mają wspólne korzyści.

Kraje bogate integrują się, żeby zwiększyć postęp techniczny, rozwijać rynki zbytu i usunąć ograniczenia w przepływie towarów, osób i kapitału. Kraje biedniejsze chcą przyspieszyć rozwój gospodarczy i wspólnie inwestować w infrastrukturę.

Pozytywne skutki to łatwość znalezienia pracy za granicą, konkurencyjność dóbr i integracja kulturowa. Negatywne skutki to problemy z mieszaniem się różnych kultur, rozrost biurokracji więcejurzędnikoˊw=więcejproblemoˊwwięcej urzędników = więcej problemów i częściowa utrata suwerenności.

💡 Przykład z życia: Dzięki UE możesz studiować w Niemczech, pracować we Francji i płacić tym samym euro - ale twój kraj musi przestrzegać unijnych zasad, nawet jeśli nie wszystkim się podobają.

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Najważniejsze organizacje gospodarcze świata

Unia Europejska to największa organizacja gospodarcza świata! Zaczęło się skromnie w 1952 roku od Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, a w 1957 powstała EWG z 6 krajami. Polska dołączyła w 2004 roku razem z 9 innymi państwami.

Cel UE to jednolity rynek przez wspólną walutę (euro), wspólną politykę zagraniczną i gospodarczą. Obecnie UE ma 27 członków i jest potęgą gospodarczą.

OECD zrzesza 30 najbogatszych krajów świata (w tym Polskę!) i zajmuje się liberalizacją handlu oraz koordynacją działań gospodarczych. CEFTA to nasze regionalne stowarzyszenie wolnego handlu w Europie Środkowej.

💡 Sprawdź: Następnym razem jak będziesz płacić w sklepie, sprawdź czy produkty pochodzą z krajów UE - prawdopodobnie nie będzie na nich cła, bo to efekt wspólnego rynku!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Organizacje gospodarcze na innych kontynentach

NAFTA to północnoamerykańska odpowiedź na UE - łączy USA, Kanadę i Meksyk w strefie wolnego handlu. Dzięki temu Meksykanie mogą łatwiej eksportować do USA, a Amerykanie inwestować w Meksyku.

OPEC to prawdziwa potęga - organizacja krajów eksportujących ropę, która ma ogromny wpływ na ceny paliw na świecie. Kiedy OPEC decyduje o zmniejszeniu wydobycia, ceny na stacjach benzynowych rosną!

ASEAN zrzesza 10 państw Azji Południowo-Wschodniej i przyspiesza ich wzrost ekonomiczny. MERCOSUR to południowoamerykański wspólny rynek - Argentyna, Brazylia, Paragwaj i Urugwaj znoszą między sobą bariery handlowe.

💡 Pamiętaj: EFTA (Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Liechtenstein) to kraje, które chcą współpracować z UE, ale nie chcą być jej członkami - mają korzyści bez pełnych zobowiązań!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Organizacje polityczne i bezpieczeństwa

NATO to najpotężniejsza organizacja militarna świata! Powstała w 1949 roku, żeby bronić się przed ZSRR, a teraz chroni bezpieczeństwo 29 krajów (w tym Polski). Zasada jest prosta: atak na jeden kraj to atak na wszystkich.

ONZ to największa organizacja międzynarodowa - należą do niej prawie wszystkie państwa świata! Powstała w 1945 roku i zajmuje się utrzymaniem pokoju, prawami człowieka, zwalczaniem głodu i chorób. To jak światowy rząd, tylko bez prawdziwej władzy.

ANZUS to pakt bezpieczeństwa na Pacyfiku łączący Australię, Nową Zelandię i USA. Razem pilnują, żeby w tej części świata było spokojnie.

💡 Ciekawostka: Polska była jednym z założycieli ONZ w 1945 roku, mimo że była wtedy pod wpływem ZSRR - to pokazuje, jak ważną rolę odgrywaliśmy w polityce międzynarodowej!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Wyspecjalizowane agendy ONZ

ONZ to nie tylko jedna organizacja - to cała sieć wyspecjalizowanych agend, które zajmują się konkretnymi problemami świata. UNESCO dba o oświatę, naukę i kulturę - to dzięki niej niektóre miejsca mają status dziedzictwa światowego.

UNICEF to obrońca praw dzieci na całym świecie. Kiedy widzisz akcje pomocy dla dzieci w Afryce czy Azji, często stoi za tym UNICEF. FAO walczy z głodem na świecie i rozwija rolnictwo w krajach biednych.

WHO to Światowa Organizacja Zdrowia, która zwalcza epidemie i wspiera systemy ochrony zdrowia. Podczas pandemii COVID-19 WHO koordynowała działania na całym świecie.

💡 Przykład z życia: Gdy w szkole uczysz się o prawach dziecka czy gdy słyszysz o walce z pandemią, to często efekt pracy tych organizacji - one naprawdę wpływają na twoje codzienne życie!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Regionalne organizacje polityczne

IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy) to globalny "bank banków" - pomaga krajom w kryzysie finansowym, ale wymaga od nich konkretnych reform. Kiedy Grecja miała problemy ekonomiczne, IMF udzielił pomocy.

Unia Afrykańska zrzesza wszystkie państwa Afryki i marzy o zjednoczonej Afryce ze wspólną walutą. To ambitny plan, bo Afryka to 54 różne kraje z różnymi problemami.

Liga Państw Arabskich łączy 22 państwa arabskie (plus nieuznawana Palestyna) i próbuje wypracowywać wspólne stanowisko w sprawach międzynarodowych. Organizacja Państw Amerykańskich robi to samo dla 35 krajów obu Ameryk.

💡 Zrozum różnice: Każdy kontynent ma swoje organizacje, ale nie wszystkie są równie skuteczne - UE działa najlepiej, inne wciąż szukają swojej drogi!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Konflikty zbrojne i terroryzm we współczesnym świecie

Konflikty zbrojne to nie tylko wielkie wojny - to różne formy walk między państwami, od wojny partyzanckiej po ataki terrorystyczne. Przyczyny są zwykle ekonomiczne, etniczne, polityczne, religijne lub terytorialne.

Skutki konfliktów są zawsze dramatyczne: fale migracji (ludzie uciekają), zniszczona infrastruktura, śmierć ludzi, osłabienie gospodarki i wzrost korupcji. To dlatego pokój jest tak cenny.

W Europie mamy konflikt w Kosowie (Albańczycy chcą niepodległości od Serbii), konflikt baskijski w Hiszpanii (Baskowie chcą własnego państwa, niektórzy używali terroryzmu) i katalońskie dążenia separatystyczne (najbogatszy region Hiszpanii chce się uniezależnić).

💡 Pamiętaj: Większość konfliktów ma złożone przyczyny - to nie jest "dobrzy vs źli", ale wynik długiej historii, różnic kulturowych i ekonomicznych problemów.



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Geografia

3688

20 lis 2025

17 strony

Zmiany na Mapie Politycznej Świata - Kompletny Przegląd

user profile picture

Zuza

@zuza.0411

Świat polityczny to skomplikowany system państw, organizacji i konfliktów, które kształtują naszą rzeczywistość. Poznasz podstawowe pojęcia o państwach, ich granicach oraz najważniejszych organizacjach międzynarodowych, które wpływają na życie milionów ludzi.

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Czym jest państwo i jak wygląda jego terytorium

Wyobraź sobie, że państwo to jak dom z własnym adresem, mieszkańcami i zasadami - tylko w większej skali. Każde państwo musi mieć cztery kluczowe elementy: własne terytorium, stałą ludność, suwerenną władzę (czyli rząd, który sam podejmuje decyzje) oraz uznanie międzynarodowe.

Terytorium państwa to nie tylko kawałek lądu na mapie. Obejmuje obszar lądowy, wody wewnętrzne (jak zalewy czy zatoki), morze terytorialne 12milmorskichodbrzegutampanˊstwomapełnąkontrolę12 mil morskich od brzegu - tam państwo ma pełną kontrolę i morską strefę ekonomiczną (200 mil od brzegu, gdzie można łowić ryby i wydobywać surowce). Do tego dochodzi przestrzeń powietrzna nad całym tym obszarem.

Istnieją ciekawe przypadki jak enklawa panˊstwowpanˊstwienp.WatykanweWłoszechpaństwo w państwie - np. Watykan we Włoszech czy eksklawa częsˊcˊkrajuoddzielonaodresztyjakAlaskawUSAczęść kraju oddzielona od reszty - jak Alaska w USA. Terytoria zależne to obszary, które nie mają pełnej niezależności, np. Grenlandia należąca do Danii.

💡 Ciekawostka: Antarktyda to jedyne miejsce na Ziemi, które nie należy do żadnego państwa - to strefa neutralna przeznaczona tylko do badań naukowych!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Jak powstają nowe państwa i zmieniają się granice

Lata 90. XX wieku to był prawdziwy boom na tworzenie nowych państw! Granice państw zmieniają się głównie przez wojny, sprzedaż terytoriów, zjednoczenia lub rozpad wielonarodowych państw.

W Europie wydarzyły się mega zmiany. Niemcy się zjednoczyły (1989), z rozpadu ZSRR powstały nowe kraje jak Litwa, Łotwa czy Ukraina. Jugosławia rozpadła się na kilka państw: Słowenię, Chorwację, Macedonię (teraz Macedonia Północna), Bośnię i Hercegowinę, Serbię, Czarnogórę i Kosowo. Czechosłowacja pokojowo podzieliła się na Czechy i Słowację (1993).

Na świecie istnieją też nieuznawane państwa - to tereny, które ogłosiły niepodległość, ale większość krajów ich nie uznaje. Przykłady to Kosowo, Tajwan czy Sahara Zachodnia.

💡 Pamiętaj: Największe zmiany polityczne w Europie miały miejsce po upadku systemów komunistycznych - to dlatego mapa Europy z lat 90. wygląda zupełnie inaczej niż dzisiaj!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Kolonializm i jego wpływ na współczesny świat

Kolonializm to proces, w którym silniejsze państwa przejmowały kontrolę nad słabszymi, głównie po to, żeby wyzyskiwać ich surowce i tanią siłę roboczą. Brzmi znajomo? To dlatego, że jego skutki wciąż widać dzisiaj!

Przyczyny kolonializmu były proste: potrzeba nowych dróg handlowych, chęć zdobycia terytoriów i dostępu do surowców naturalnych. Dekolonizacja to odwrotny proces - wyzwalanie się krajów spod kontroli kolonialnej. Pierwsze były USA (XVIII wiek), ale prawdziwa fala dekolonizacji nastąpiła po II wojnie światowej.

Skutki kolonializmu to przede wszystkim ogromne zmiany w ludności i kulturze. Rdzenni mieszkańcy często zostali w mniejszości, powstały mieszane grupy etniczne (Metysi, Mulaci). W większości byłych kolonii język kolonizatorów stał się językiem urzędowym - dlatego w Afryce mówi się po francusku czy angielsku.

💡 Zrozum połączenia: Dlaczego w Brazylii mówi się po portugalsku, a w Argentynie po hiszpańsku? To właśnie efekt kolonializmu - języki kolonizatorów zostały na stałe!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Integracja i dezintegracja - dlaczego państwa się łączą

Dziś państwa częściej się łączą niż dzielą - to nazywa się integracją polityczną i gospodarczą. Wyobraź sobie, że to jak zakładanie klubu, gdzie wszyscy mają wspólne korzyści.

Kraje bogate integrują się, żeby zwiększyć postęp techniczny, rozwijać rynki zbytu i usunąć ograniczenia w przepływie towarów, osób i kapitału. Kraje biedniejsze chcą przyspieszyć rozwój gospodarczy i wspólnie inwestować w infrastrukturę.

Pozytywne skutki to łatwość znalezienia pracy za granicą, konkurencyjność dóbr i integracja kulturowa. Negatywne skutki to problemy z mieszaniem się różnych kultur, rozrost biurokracji więcejurzędnikoˊw=więcejproblemoˊwwięcej urzędników = więcej problemów i częściowa utrata suwerenności.

💡 Przykład z życia: Dzięki UE możesz studiować w Niemczech, pracować we Francji i płacić tym samym euro - ale twój kraj musi przestrzegać unijnych zasad, nawet jeśli nie wszystkim się podobają.

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Najważniejsze organizacje gospodarcze świata

Unia Europejska to największa organizacja gospodarcza świata! Zaczęło się skromnie w 1952 roku od Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, a w 1957 powstała EWG z 6 krajami. Polska dołączyła w 2004 roku razem z 9 innymi państwami.

Cel UE to jednolity rynek przez wspólną walutę (euro), wspólną politykę zagraniczną i gospodarczą. Obecnie UE ma 27 członków i jest potęgą gospodarczą.

OECD zrzesza 30 najbogatszych krajów świata (w tym Polskę!) i zajmuje się liberalizacją handlu oraz koordynacją działań gospodarczych. CEFTA to nasze regionalne stowarzyszenie wolnego handlu w Europie Środkowej.

💡 Sprawdź: Następnym razem jak będziesz płacić w sklepie, sprawdź czy produkty pochodzą z krajów UE - prawdopodobnie nie będzie na nich cła, bo to efekt wspólnego rynku!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Organizacje gospodarcze na innych kontynentach

NAFTA to północnoamerykańska odpowiedź na UE - łączy USA, Kanadę i Meksyk w strefie wolnego handlu. Dzięki temu Meksykanie mogą łatwiej eksportować do USA, a Amerykanie inwestować w Meksyku.

OPEC to prawdziwa potęga - organizacja krajów eksportujących ropę, która ma ogromny wpływ na ceny paliw na świecie. Kiedy OPEC decyduje o zmniejszeniu wydobycia, ceny na stacjach benzynowych rosną!

ASEAN zrzesza 10 państw Azji Południowo-Wschodniej i przyspiesza ich wzrost ekonomiczny. MERCOSUR to południowoamerykański wspólny rynek - Argentyna, Brazylia, Paragwaj i Urugwaj znoszą między sobą bariery handlowe.

💡 Pamiętaj: EFTA (Norwegia, Szwajcaria, Islandia, Liechtenstein) to kraje, które chcą współpracować z UE, ale nie chcą być jej członkami - mają korzyści bez pełnych zobowiązań!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Organizacje polityczne i bezpieczeństwa

NATO to najpotężniejsza organizacja militarna świata! Powstała w 1949 roku, żeby bronić się przed ZSRR, a teraz chroni bezpieczeństwo 29 krajów (w tym Polski). Zasada jest prosta: atak na jeden kraj to atak na wszystkich.

ONZ to największa organizacja międzynarodowa - należą do niej prawie wszystkie państwa świata! Powstała w 1945 roku i zajmuje się utrzymaniem pokoju, prawami człowieka, zwalczaniem głodu i chorób. To jak światowy rząd, tylko bez prawdziwej władzy.

ANZUS to pakt bezpieczeństwa na Pacyfiku łączący Australię, Nową Zelandię i USA. Razem pilnują, żeby w tej części świata było spokojnie.

💡 Ciekawostka: Polska była jednym z założycieli ONZ w 1945 roku, mimo że była wtedy pod wpływem ZSRR - to pokazuje, jak ważną rolę odgrywaliśmy w polityce międzynarodowej!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Wyspecjalizowane agendy ONZ

ONZ to nie tylko jedna organizacja - to cała sieć wyspecjalizowanych agend, które zajmują się konkretnymi problemami świata. UNESCO dba o oświatę, naukę i kulturę - to dzięki niej niektóre miejsca mają status dziedzictwa światowego.

UNICEF to obrońca praw dzieci na całym świecie. Kiedy widzisz akcje pomocy dla dzieci w Afryce czy Azji, często stoi za tym UNICEF. FAO walczy z głodem na świecie i rozwija rolnictwo w krajach biednych.

WHO to Światowa Organizacja Zdrowia, która zwalcza epidemie i wspiera systemy ochrony zdrowia. Podczas pandemii COVID-19 WHO koordynowała działania na całym świecie.

💡 Przykład z życia: Gdy w szkole uczysz się o prawach dziecka czy gdy słyszysz o walce z pandemią, to często efekt pracy tych organizacji - one naprawdę wpływają na twoje codzienne życie!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Regionalne organizacje polityczne

IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy) to globalny "bank banków" - pomaga krajom w kryzysie finansowym, ale wymaga od nich konkretnych reform. Kiedy Grecja miała problemy ekonomiczne, IMF udzielił pomocy.

Unia Afrykańska zrzesza wszystkie państwa Afryki i marzy o zjednoczonej Afryce ze wspólną walutą. To ambitny plan, bo Afryka to 54 różne kraje z różnymi problemami.

Liga Państw Arabskich łączy 22 państwa arabskie (plus nieuznawana Palestyna) i próbuje wypracowywać wspólne stanowisko w sprawach międzynarodowych. Organizacja Państw Amerykańskich robi to samo dla 35 krajów obu Ameryk.

💡 Zrozum różnice: Każdy kontynent ma swoje organizacje, ale nie wszystkie są równie skuteczne - UE działa najlepiej, inne wciąż szukają swojej drogi!

PAŃSTWO - jednostka posiadająca:
własne terytorium
własną ludność
PODZIAŁ POLITYCZNY ŚWIATA
• suwerenną władzę państwową
• uznanie międzynar

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Konflikty zbrojne i terroryzm we współczesnym świecie

Konflikty zbrojne to nie tylko wielkie wojny - to różne formy walk między państwami, od wojny partyzanckiej po ataki terrorystyczne. Przyczyny są zwykle ekonomiczne, etniczne, polityczne, religijne lub terytorialne.

Skutki konfliktów są zawsze dramatyczne: fale migracji (ludzie uciekają), zniszczona infrastruktura, śmierć ludzi, osłabienie gospodarki i wzrost korupcji. To dlatego pokój jest tak cenny.

W Europie mamy konflikt w Kosowie (Albańczycy chcą niepodległości od Serbii), konflikt baskijski w Hiszpanii (Baskowie chcą własnego państwa, niektórzy używali terroryzmu) i katalońskie dążenia separatystyczne (najbogatszy region Hiszpanii chce się uniezależnić).

💡 Pamiętaj: Większość konfliktów ma złożone przyczyny - to nie jest "dobrzy vs źli", ale wynik długiej historii, różnic kulturowych i ekonomicznych problemów.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

76

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Podobne notatki

Transport i Turystyka a Środowisko

Analiza wpływu transportu i turystyki na środowisko naturalne, w tym zanieczyszczenie powietrza, wód i gleb, oraz degradację ekosystemów. Zawiera omówienie zrównoważonej turystyki i jej znaczenia dla ochrony przyrody. Typ: podsumowanie.

GeografiaGeografia
1

Człowiek a Środowisko

Analiza wpływu działalności człowieka na środowisko naturalne, w tym degradację krajobrazu, zanieczyszczenia powietrza, oraz skutki transportu i turystyki. Omówienie rewitalizacji i działań proekologicznych, a także wpływu rolnictwa i górnictwa na ekosystemy. Materiał zawiera kluczowe informacje dotyczące ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

GeografiaGeografia
4

Elementy Krajobrazu Kulturowego

Zgłębiaj definicję krajobrazu, jego elementy oraz funkcje w kontekście krajobrazów kulturowych i przyrodniczych w Polsce. Dowiedz się o zagrożeniach oraz działaniach rekultywacyjnych, które mają na celu ochronę i poprawę stanu ekosystemów. Idealne dla studentów geografii i ekologii.

GeografiaGeografia
4

Geografia i Mapa Ziemi

Odkryj kluczowe aspekty geografii, w tym metody badawcze, rodzaje map oraz ich zastosowanie w analizie Ziemi. Dowiedz się, jak korzystać z mapy jako narzędzia do zrozumienia środowiska naturalnego i wpływu działalności człowieka. Typ materiału: prezentacja.

GeografiaGeografia
1

Ochrona krajobrazu kulturowego

Zrozumienie wpływu człowieka na krajobraz kulturowy oraz sposoby jego ochrony. Dowiedz się o rodzajach krajobrazów, ich degradacji oraz działaniach, które każdy z nas może podjąć, aby chronić nasze otoczenie. Materiał obejmuje zagadnienia z geografi miejskiej i wiejskiej, a także praktyczne przykłady ochrony krajobrazu.

GeografiaGeografia
1

Rewitalizacja i Ekologia

Odkryj kluczowe działania rewitalizacyjne i proekologiczne, które wpływają na ochronę środowiska. Zawiera omówienie rekultywacji, renaturalizacji oraz rewitalizacji krajobrazu, a także praktyki zrównoważonego rozwoju w rolnictwie i przemyśle. Idealne dla studentów geografii i ekologii.

GeografiaGeografia
1

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS