Bilans wodny i sieć rzeczna Polski

Bilans wodny Polski składa się z przychodu (192 km³) i rozchodu (192 km³). Przychód obejmuje głównie opady atmosferyczne (97%) i dopływ wody z zagranicy (3%). Rozchód to parowanie i zużycie wody (70%) oraz odpływ powierzchniowy (30%).

Definicja: Retencja to okresowa zdolność do gromadzenia i przetrzymywania zasobów wodnych, np. przez rośliny.

Cechy sieci rzecznej Polski:

• Położenie w zlewisku Bałtyku
• Położenie w dorzeczach Wisły i Odry
• Zmienny przepływ
• Niskie działy wodne

Vocabulary: Zlewisko to obszar, z którego wody spływają do jednego morza lub oceanu.

Vocabulary: Dorzecze to obszar, z którego wody spływają do jednej rzeki.

Vocabulary: Dział wodny to granica między dorzeczami lub zlewiskami.

Omówiono również typy jezior w Polsce, w tym jeziora morenowe, przybrzeżne, rynnowe, cyrkowe i deltowe.

Example: Jezioro Jamno to przykład jeziora przybrzeżnego, a Czarny Staw pod Rysami to jezioro cyrkowe.

Highlight: Morze Bałtyckie charakteryzuje się małym zasoleniem, niewielką powierzchnią, płytkością i urozmaiconą linią brzegową. Różnorodność biologiczna jest niewielka ze względu na zanieczyszczenia.

Typy jezior i charakterystyka Morza Bałtyckiego

Ostatnia część opisuje różne typy jezior występujących w Polsce oraz cechy Morza Bałtyckiego.

Definition: Główne typy jezior w Polsce:

• Jeziora morenowe - utworzone w obniżeniach terenu między wzniesieniami moren
• Jeziora przybrzeżne - powstałe przez wypełnienie wodą przybrzeżnych zagłębień
• Jeziora rynnowe - powstałe w skutek erozyjnej działalności wód polodowcowych
• Jeziora cyrkowe - powstałe w wyniku wypełnienia wodą górskich cyrków
• Jeziora deltowe - powstałe w obrębie delt rzecznych

Highlight: Charakterystyka Morza Bałtyckiego:

• Małe zasolenie
• Niewielka powierzchnia
• Płytkie
• Urozmaicona linia brzegowa
• Ograniczona różnorodność biologiczna ze względu na zanieczyszczenia

Zlodowacenia i formy rzeźby polodowcowej w Polsce

Ukształtowanie terenu Polski zostało w znacznym stopniu ukształtowane przez trzy główne zlodowacenia: południowopolskie (Sanu), środkowopolskie (Odry) i północnopolskie (Wisły). Ich zasięg przedstawiono na mapie Polski.

Omówiono najważniejsze formy rzeźby polodowcowej, takie jak:

• Less
• Pradoliny
• Sandry
• Moreny czołowe i denne
• Głazy narzutowe
• Ozy

Definicja: Less to skała osadowa, okruchowa.

Definicja: Pradolina to szeroka dolina utworzona na przedpolu lądolodu przez wody spływające z topniejącego lądolodu.

Definicja: Sandry to równoległe równiny zbudowane ze żwiru i piasku.

Highlight: Moreny czołowe powstały przed czołem lądolodu podczas jego postoju, a moreny denne zbudowane są z materiału skalnego pozostałego po wytopieniu się lądolodu.

Vocabulary: Głazy narzutowe to fragmenty skał przetransportowane przez lądolód.