Polska dzielnicowa - od Kazimierza Sprawiedliwego do najazdów mongolskich

Okres rozbicia dzielnicowego w Polsce charakteryzował się walkami o władzę między książętami piastowskimi oraz najazdami zewnętrznymi. Kluczowe wydarzenia to:

• Objęcie tronu przez Kazimierza Sprawiedliwego, syna Bolesława Krzywoustego
• Zjazd książęcy w Gąsawie w 1227 r. z inicjatywy Leszka Białego
• Tragiczna śmierć Leszka Białego i koniec pryncypatu
• Sprowadzenie Krzyżaków przez Konrada Mazowieckiego w 1226 r.
• Najazdy mongolskie na Polskę w 1241 r. i śmierć Henryka Pobożnego

Highlight: Sprowadzenie Krzyżaków przez Konrada Mazowieckiego w 1226 r. miało dalekosiężne skutki dla historii Polski.

Vocabulary: Pryncypat - zwierzchnictwo najstarszego księcia nad pozostałymi

Najazdy mongolskie spowodowały ogromne zniszczenia i pogłębiły rozbicie dzielnicowe. Doprowadziło to do szybkich przemian społecznych i gospodarczych:

• Książęta nadawali dobra ziemskie rycerstwu
• Pogorszyła się sytuacja chłopów - nowe powinności i świadczenia
• Rozwinęło się osadnictwo na prawie niemieckim

Definition: Immunitet - wyłączenie nadanych ziem spod władzy sądowniczej księcia

Kolonizacja na prawie niemieckim przyniosła nowe rozwiązania gospodarcze i prawne:

• Sprowadzano osadników z Niemiec
• Zawierano umowy lokacyjne określające prawa i obowiązki kolonistów
• Wprowadzono instytucję sołtysa jako przedstawiciela kolonistów
• Stosowano okres wolnizny zwalniający z obciążeń

Example: Typowa umowa lokacyjna określała wielkość nadziału ziemi (16-24 hektarów) oraz powinności kolonistów, np. płacenie czynszu i 2-3 dni pracy w roku.