Akcja "Burza" i Powstanie Warszawskie
Akcja "Burza" była planem Armii Krajowej na współpracę z nadciągającą Armią Czerwoną w walce przeciwko Niemcom. Głównym celem było ujawnienie się polskich władz na wyzwolonych terenach i pokazanie, że Polska ma własne struktury państwowe.
Niestety, Sowieci nie mieli zamiaru uznawać polskiej niezależności. 27 Wołyńska Dywizja Piechoty poniosła ogromne straty i została zlikwidowana przez NKWD. Podobny los spotkał akcję "Ostra Brama" we Lwowie i Wilnie w lipcu 1944 roku.
Te niepowodzenia, wraz z tworzeniem przez Stalina komunistycznej władzy w Polsce, doprowadziły do podjęcia desperackiej decyzji o wywołaniu powstania w Warszawie. Polacy wciąż wierzyli, że Stalin uzna niepodległość Polski, jeśli sami wyzwolą swoją stolicę.
💡 Pamiętaj: Akcja "Burza" miała pokazać światu, że Polska ma własne struktury państwowe i nie potrzebuje "wyzwalania" przez Sowietów.
Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godzinie 17:00 (tzw. "godzina W"). Rozkaz wydał generał Tadeusz Komorowski "Bór", a na jego decyzję wpłynęło pojawienie się sowieckich czołgów pod Warszawą oraz ewakuacja niemieckiej administracji.
Początkowo 50 tysięcy żołnierzy AK odnosiło sukcesy dzięki efektowi zaskoczenia. Warszawiacy entuzjastycznie powitali powstanie, licząc na szybkie wyzwolenie. Niestety, Niemcy szybko ściągnęli posiłki i rozpoczęli krwawą walkę o każdą kamienicę.
Powstańcy walczyli heroicznie przez 63 dni, korzystając z kanałów do przemieszczania się i pomocy ludności cywilnej. 2 października 1944 roku powstanie skapitulowało. Zginęło 18 tysięcy powstańców i 150 tysięcy cywilów, podczas gdy straty niemieckie wyniosły 16 tysięcy żołnierzy.
Skutki były dramatyczne: całkowite zniszczenie Warszawy przez Niemców (80% miasta), ogromne straty kulturowe i majątkowe, oraz sytuacja sprzyjająca planom sowieckim w powojennej Polsce.