Chwalebna Rewolucja i ustanowienie monarchii parlamentarnej
Powrót Stuartów na tron nie zakończył konfliktów w Anglii. Królowie z tej dynastii ponownie próbowali wzmocnić swoją władzę, co doprowadziło do kolejnego kryzysu politycznego.
Przełomowym momentem okazało się przejście króla Jakuba II Stuarta na katolicyzm i jego próba zrównania w prawach katolików z protestantami. Te działania spotkały się z silnym sprzeciwem protestanckiej większości w Anglii.
W 1688 roku doszło do bezkrwawego zamachu stanu, znanego jako Chwalebna Rewolucja. W jej wyniku:
- Jakub II Stuart został odsunięty od władzy i zmuszony do ucieczki do Francji.
- Koronę przekazano jego córce Marii i jej mężowi Wilhelmowi Orańskiemu, księciu Holandii, którzy byli protestantami.
Vocabulary: Zamach stanu to niezgodne z prawem przejęcie władzy w państwie, często przeprowadzane z użyciem siły.
Kluczowym efektem Chwalebnej Rewolucji było uchwalenie przez parlament Deklaracji praw (Bill of Rights), która:
- Rozszerzała prawa parlamentu
- Ograniczała władzę królewską
- Stała się podstawą do stworzenia w Anglii monarchii parlamentarnej
Definition: Monarchia parlamentarna to system rządów, w którym monarcha pełni głównie funkcje reprezentacyjne, a realną władzę sprawuje parlament i rząd wyłoniony z większości parlamentarnej.
Dodatkowo, wprowadzono prawo Habeas corpus, które chroniło obywateli przed bezprawnym aresztowaniem.
Highlight: Ustanowienie monarchii parlamentarnej w Anglii było przełomowym wydarzeniem, które wpłynęło na rozwój demokracji w Europie i na świecie.
W 1707 roku doszło do połączenia Anglii i Szkocji unią realną, co dało początek Wielkiej Brytanii. W nowo powstałym państwie wykształcił się system dwupartyjny:
- Torysi - zwolennicy silnej władzy króla
- Wigowie - zwolennicy silnego parlamentu
Te partie stały się podstawą nowoczesnego systemu politycznego Wielkiej Brytanii.
Example: System dwupartyjny w Wielkiej Brytanii, z podziałem na torysów i wigów, stał się wzorem dla wielu innych demokracji parlamentarnych na świecie.
