Wielka Wojna Północna i jej konsekwencje dla Rzeczypospolitej
Rzeczpospolita w dobie unii polsko-saskiej została wciągnięta w Wielką Wojnę Północną. August II Mocny zawiązał sojusz z Danią i Rosją przeciwko Szwecji, licząc na łatwe zwycięstwo nad młodym królem Karolem XII. Jednak szwedzki władca okazał się znakomitym strategiem.
Example: Karol XII w błyskawicznym ataku wyeliminował Danię, a następnie rozbił armię rosyjską pod Narwą w 1700 roku.
Decyzja Karola XII o wkroczeniu do Polski zamiast kontynuowania walki z Rosją okazała się brzemienną w skutki. W kraju dochodziło do walk wewnętrznych, które na Litwie przybierały formę wojny domowej. Bitwa pod Olkienikami w 1700 roku i pokonanie rodu Sapiehów pokazują stopień anarchizacji życia w Rzeczypospolitej.
Highlight: Wojna północna skutki dla Polski były dramatyczne - kraj został podzielony między zwolenników Augusta II i Stanisława Leszczyńskiego, a działania wojenne doprowadziły do zniszczeń i grabieży.
W 1704 roku przeciwnicy Augusta II, wspierani przez Szwedów, zawiązali konfederację i detronizowali króla. Na jego miejsce wybrano Stanisława Leszczyńskiego, który podpisał traktat sojuszniczy ze Szwecją, praktycznie podporządkowując jej Rzeczpospolitą.
Definition: Konfederacja - forma legalnego buntu szlachty w Rzeczypospolitej, mająca na celu obronę swoich praw i przywilejów.
