Demokracja ateńska - od oligarchii do władzy ludu
Ateny miały świetne położenie geograficzne. Port w Pireusie zapewniał możliwość handlu z innymi krajami, a centralnym punktem miasta był Akropol, u którego podnóża znajdowała się Agora - główny plac miasta.
Początkowo w Atenach panowała oligarchia - rządy arystokracji. Władzę sprawowali archonci - dziewięciu urzędników wybieranych spośród arystokratów na roczną kadencję. Istniała też Rada Areopagu, gdzie zasiadali byli archonci. W 621 r. p.n.e. Drakon wprowadził słynne ze swojej surowości prawo.
Droga do demokracji rozpoczęła się od reform Solona 594/593r.p.n.e., który zniósł niewolę za długi i podzielił obywateli na klasy majątkowe. Dwie najwyższe klasy otrzymały prawa polityczne. Kolejnym reformatorem był Klejstenes (508 r. p.n.e.), który wprowadził nowy podział administracyjny na fyle i ustanowił sąd skorupkowy (ostracyzm) - możliwość wygnania niepopularnego polityka z miasta.
💡 Ciekawostka: Słowo "ostracyzm" pochodzi od greckich "ostrakon" - skorupek glinianych, na których Ateńczycy wypisywali imię polityka, którego chcieli wygnać z miasta na 10 lat!
Za rządów Peryklesa (od 444 r. p.n.e.) demokracja ateńska osiągnęła swój szczyt. Poszerzył on prawa polityczne na trzecią klasę społeczną. W pełni ukształtowana demokracja ateńska dawała prawa polityczne mężczyznom powyżej 18 lat, będącym obywatelami Aten. Najważniejszą instytucją było Zgromadzenie ludowe (eklezja), gdzie decyzje zapadały większością głosów. Istotną rolę odgrywali też strategowie (dowódcy wojskowi) oraz sąd ludowy (Heliaja).
Ateńska demokracja była demokracją bezpośrednią - obywatele sami podejmowali decyzje, a nie poprzez wybranych przedstawicieli. Dużą rolę odgrywała retoryka - sztuka przemawiania, którą posługiwali się demagodzy (politycy) przekonując lud do swoich racji.