Początki integracji europejskiej

Proces integracji europejskiej nabrał tempa w latach 50. XX wieku. Kluczowym momentem było ogłoszenie planu Schumana w 1950 roku przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana, który jest uważany za jednego z ojców integracji europejskiej.

Definition: Plan Schumana zakładał utworzenie wspólnego rynku węgla i stali, co miało zapobiec konfliktom między Francją a Niemcami i stać się podstawą szerszej integracji gospodarczej.

W 1951 roku na mocy traktatu paryskiego powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS), w skład której weszły Francja, RFN, Włochy oraz kraje Beneluksu. To wydarzenie uznaje się za początek procesu integracji europejskiej.

Example: EWWiS była pierwszą ponadnarodową organizacją w Europie, która zarządzała wspólnym rynkiem strategicznych surowców.

Kolejnym ważnym krokiem było podpisanie traktatów rzymskich w 1957 roku, na mocy których powstały Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG) i Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom). EWG miała na celu utworzenie wspólnego rynku i ujednolicenie polityki gospodarczej państw członkowskich.

Highlight: Etapy integracji europejskiej obejmowały utworzenie unii celnej w 1968 roku, co znacząco ułatwiło handel między państwami członkowskimi.

Przełomowym momentem był traktat z Maastricht podpisany w 1992 roku, który doprowadził do powstania Unii Europejskiej w 1993 roku. Traktat ten znacznie pogłębił integrację, wprowadzając m.in. wspólną walutę i obywatelstwo europejskie.

Quote: "Europa nie powstanie od razu ani według jednego planu. Będzie budowana przez konkretne osiągnięcia, które najpierw stworzą solidarność faktów." - Robert Schuman

Demokracja w Europie po II wojnie światowej

Po II wojnie światowej w Europie Zachodniej nastąpił proces umacniania się systemów demokratycznych. W Niemczech w 1949 roku powstała Republika Federalna Niemiec pod przywództwem Konrada Adenauera. We Włoszech w 1946 roku król abdykował, a kraj stał się republiką. We Francji w 1958 roku wprowadzono nową konstytucję, ustanawiając V Republikę z Charlesem de Gaulle'em na czele.

Highlight: Kluczowym elementem odbudowy Europy po wojnie był Plan Marshalla z 1947 roku, który zapewnił pomoc gospodarczą ze strony USA.

W Portugalii demokracja została przywrócona w 1974 roku po śmierci dyktatora Antonio Salazara, w wyniku tzw. rewolucji goździków. W Hiszpanii proces demokratyzacji rozpoczął się w 1975 roku po śmierci dyktatora Francisco Franco, gdy król Juan Carlos zainicjował reformy demokratyczne.

Vocabulary: Kryzys demokracji w Europie w okresie międzywojennym był jednym z czynników, które doprowadziły do II wojny światowej. Po jej zakończeniu, umacnianie demokracji stało się priorytetem w Europie Zachodniej.

Równolegle z procesem demokratyzacji rozpoczął się proces integracji europejskiej. W 1948 roku powstał Benelux, obejmujący Belgię, Holandię i Luksemburg, co było pierwszym krokiem ku szerszej integracji gospodarczej w Europie.