Od dyrektoriatu do cesarstwa Napoleona
Rządy dyrektoriatu (1795-1799) rozpoczęły się po przewrocie termidoriańskim z lipca 1794 roku, który położył kres terrorowi jakobińskiemu. Ten pięcioosobowy organ władzy nie zdołał jednak rozwiązać problemów Francji – kraj pogrążył się w biedzie i korupcji. W tym czasie na arenie wojennej błysnął talent generała Napoleona Bonaparte, odnoszącego sukcesy w walkach z I koalicją antyfrancuską, głównie we Włoszech.
W 1797 roku utworzono Republikę Cisalpińską, gdzie sformowano Legiony Polskie, a Francja podpisała pokój w Campo Formio z Austrią. Rok później wyprawa Napoleona do Egiptu zakończyła się niepowodzeniem. Przełomowy okazał się zamach stanu z 9 listopada 1799 roku, gdy Napoleon przejął władzę, ustanawiając trzyosobowy konsulat, w którym sam jako pierwszy konsul skupił ogromną władzę.
Jako konsul, Napoleon przeprowadził szereg reform: usprawnił finanse tworząc Bank Francji, wprowadził nowy podział administracyjny, zezwolił na powrót emigrantów politycznych i zawarł konkordat z papieżem w 1801 roku. Wprowadził także powszechne szkolnictwo podstawowe oraz słynny kodeks cywilny (1804), zwany później kodeksem Napoleona.
Warto zapamiętać! 2 grudnia 1804 roku Napoleon koronował się na cesarza Francuzów, rozpoczynając nowy rozdział w historii Francji i Europy.