Przedmioty
Język polski
Biologia
Chemia
Historia
Geografia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Systematyka związków nieorganicznych
Węglowodory
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Świat substancji
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Pochodne węglowodorów
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
44
0
Julita
28.11.2025
Historia
Epoka odrodzenia (dary, nazwiska, pojęcia), Nowa Era, zakres rozszerszony
2463
•
28 lis 2025
•
Julita
@dzulajtaaa
Renesans to okres wielkiej transformacji w Europie, obejmujący XIV-XV wiek.... Pokaż więcej
Renesans to czas wielkich odkryć i przełomów! W 1450 roku Jan Gutenberg wynalazł ruchomą czcionkę, co zrewolucjonizowało dostęp do wiedzy. Pięć lat później ukazała się pierwsza drukowana książka - słynna Biblia Gutenberga.
Koniec XV wieku przyniósł przełomowe wyprawy. W 1488 roku Bartolomeu Dias dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei, a w 1492 roku Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę, co symbolicznie zakończyło średniowiecze w Europie. Niedługo potem, w 1498 roku, Vasco da Gama odkrył morską drogę do Indii.
Początek XVI wieku to kontynuacja eksploracji świata. W latach 1519-1522 odbyła się pierwsza podróż dookoła świata pod dowództwem Ferdynanda Magellana. Wtedy też pojawiły się pierwsze organizacje handlowe, takie jak Angielska (1600) i Holenderska (1602) Kompania Wschodnioindyjska.
Czy wiesz, że... W 1494 roku umowa w Tordesillas podzieliła świat między Hiszpanię i Portugalię, co dało tym krajom prawną podstawę do kolonizacji nowych terenów!
Świat renesansu pełen był wybitnych osobowości! W Japonii Hideyoshi Toyotomi, zwany japońskim siegunem (dyktatorem wojskowym), zjednoczył kraj w XVI wieku. To tylko jedna z wielu fascynujących postaci spoza Europy.
W dziedzinie odkryć geograficznych kluczową rolę odegrali odważni żeglarze. Martin Behaim stworzył pierwszy globus, a Marco Polo opisał swoje podróże w dziele "Opisanie świata". Dzięki wsparciu infanta Henryka Żeglarza Portugalczycy opłynęli przylądek Bojador.
Największą sławę zdobyli jednak odkrywcy nowych lądów. Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę, Vasco da Gama odnalazł morską drogę do Indii, a Pedro Álvares Cabral dotarł do Brazylii. Amerigo Vespucci jako pierwszy uznał Amerykę za Nowy Świat, a kontynent nazwano właśnie na jego cześć.
Warto zapamiętać! Ferdynand Magellan odbył pierwszą podróż dookoła świata (1519-1522), choć sam nie dokończył wyprawy - zginął na Filipinach, a jego statek doprowadził do Europy Juan Sebastián Elcano.
Podbój nowych lądów zmienił świat na zawsze! Na czele hiszpańskiej konkwisty stanęli odważni, choć często bezwzględni dowódcy. Diego Veláquez, gubernator Kuby, zorganizował wyprawę w celu zdobycia bogactw Meksyku, którą poprowadził Hernán Cortés. Ten słynny konkwistador podbił imperium Azteków i nazwał te tereny Nową Hiszpanią.
Francisco Pizarro, kolejny hiszpański konkwistador, zapisał się w historii jako zdobywca imperium Inków. Jego działania, podobnie jak innych konkwistadorów, doprowadziły do ogromnych zmian w Ameryce Południowej i napływu bogactw do Europy.
W Europie rozwijał się wczesny kapitalizm. Jakub Fugger (zwany Jakubem II Bogatym) jest doskonałym przykładem przedsiębiorcy tamtych czasów - inwestował zarobione w bankowości pieniądze w górnictwo i hutnictwo w Austrii oraz na Węgrzech, budując prawdziwe finansowe imperium.
Zastanów się! Czy wielkie odkrycia geograficzne i podboje były wyłącznie pozytywne? Pamiętaj, że dla rdzennych mieszkańców Ameryki oznaczały one często cierpienie, zniszczenie kultury i utratę niezależności.
Literatura i filozofia renesansu kompletnie zmieniły sposób myślenia o świecie! We Florencji ród Medyceuszy, szczególnie Kosma Starszy i Wawrzyniec Wspaniały, wspierali rozwój sztuki jako hojni mecenasi. Ich działalność udokumentował Giorgio Vasari w swoim dziele "Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów".
Myśliciele renesansu kładli nacisk na człowieka i jego możliwości. Erazm z Rotterdamu, autor "Pochwały głupoty", był jednym z najwybitniejszych humanistów epoki. Z kolei Niccolò Machiavelli w "Księciu" przedstawił kontrowersyjną wizję polityki opartej na skuteczności, a nie moralności. Thomas More (Tomasz Morus) w "Utopii" nakreślił wizję idealnego społeczeństwa.
Renesans był też złotym okresem literatury. Dante Alighieri stworzył "Boską Komedię", Giovanni Boccaccio napisał "Dekameron", a Francesco Petrarka zasłynął "Sonetami do Laury". W późniejszym okresie François Rabelais zachwycił czytelników powieścią "Gargantua i Pantagruel", a Miguel Cervantes stworzył nieśmiertelnego "Don Kichota z La Manchy".
Porada: Czytając dzieła renesansowe, zwróć uwagę na humanizm - nurt stawiający człowieka i jego możliwości w centrum zainteresowania. To kluczowy element dla zrozumienia tej epoki!
Sztuka i nauka renesansu osiągnęły niesamowite wyżyny dzięki geniuszom tej epoki! Leonardo da Vinci to prawdziwy człowiek renesansu - malarz, architekt, wynalazca, matematyk i znawca anatomii. Stworzył arcydzieła takie jak "Mona Lisa" i fresk "Ostatnia Wieczerza".
Michał Anioł, wszechstronny artysta, zachwycał rzeźbami "Dawid" i "Pieta". Sandro Botticelli zasłynął dziełami "Wiosna" i "Narodziny Wenus", a Rafael Santi stworzył monumentalne malowidło "Szkoła ateńska". W północnej Europie wyróżniali się Jan van Eyck jako prekursor renesansu i Pieter Bruegel Starszy ze swoimi scenami z życia zwykłych ludzi.
Renesans to także rewolucja naukowa. Mikołaj Kopernik opracował heliocentryczną teorię budowy Układu Słonecznego, obalając wielowiekowe przekonanie, że to Ziemia jest centrum wszechświata. Galileusz, włoski fizyk i astronom, rozwinął te idee i stworzył podstawy nowoczesnej fizyki. W medycynie Miguel Servet opisał mały (płucny) obieg krwi, a Paracelsus badał procesy chemiczne zachodzące w ciele człowieka.
Fascynujące! Leonardo da Vinci prowadził potajemnie sekcje zwłok, aby lepiej zrozumieć anatomię człowieka. Jego szczegółowe rysunki anatomiczne wyprzedzały swoją epokę o stulecia!
Świat poza Europą tętnił życiem i rozwojem na długo przed przybyciem Europejczyków! Termin "Indianie" to nazwa, którą Europejczycy określali ludy obu Ameryk. Okres przed przybyciem Kolumba nazywamy prekolumbijskim - to czas rozwoju fascynujących cywilizacji.
Mezoameryka (Ameryka Środkowa) była domem dla Majów, nazywanych "Grekami Nowego Świata" ze względu na ich osiągnięcia w nauce i sztuce. Społeczność indiańska była często zorganizowana w klany - grupy rodzin wywodzących się od wspólnego przodka.
Inkowie stworzyli trzecią najpotężniejszą cywilizację Ameryki, władając terytorium o długości 3000 km na obszarze dzisiejszego Ekwadoru, Peru i północnego Chile. Ich władca, nazywany Inką, był uznawany za syna boga słońca. Najbardziej znanym miastem Inków jest Machu Picchu, choć stolicą imperium było Cuzco.
Warto wiedzieć: W Azji najsilniejszym państwem były Chiny, a Indie nazywano Państwem Wielkiego Mongoła ze stolicą w Delhi. Te potężne cywilizacje miały zaawansowaną kulturę i gospodarkę, gdy Europa dopiero wychodziła ze średniowiecza!
Wyprawy odkrywcze zmieniły mapę świata i sposób myślenia Europejczyków! Handel lewantyński, prowadzony przez Morze Śródziemne z państwami Bliskiego i Dalekiego Wschodu, był głównym źródłem towarów luksusowych w średniowiecznej Europie. Zablokowanie tych szlaków zmusiło Europejczyków do szukania nowych dróg.
Półwysep Iberyjski, po zakończeniu rekonkwisty (walki o wyparcie muzułmanów), stał się centrum wypraw odkrywczych. Szczególną rolę odegrał infant Henryk Żeglarz - portugalski książę, który wspierał wyprawy morskie.
Odkrywcy używali karawel - jednopokładowych europejskich żaglowców, które były idealne do dalekich podróży. To właśnie na nich dotarli do nieznanych wcześniej lądów, które nazwano Nowym Światem dla odróżnienia od Starego Świata (Europy, Azji i Afryki).
Ciekawostka: Nazwa "Nowy Świat" pokazuje, jak rewolucyjne było odkrycie Ameryki dla ówczesnych Europejczyków - to nie był po prostu nowy kontynent, ale całkowicie nowa rzeczywistość, która zmieniła ich pojmowanie geografii i miejsca człowieka w świecie!
Podbój nowych terytoriów wiązał się z rozwojem nowych instytucji i zjawisk społecznych. Faktorie handlowe to placówki zakładane w koloniach w celu wymiany handlowej z miejscową ludnością. Santo Domingo stało się centrum administracyjnym hiszpańskich kolonii w Ameryce.
Podbój nowych ziem, nazywany konkwistą, prowadzili konkwistadorzy - uczestnicy zbrojnych ekspedycji organizowanych przez Hiszpanów i Portugalczyków. Ich działania często prowadziły do eksterminacji, czyli celowego wyniszczania rdzennych narodów i grup etnicznych.
Na podbitych terenach Hiszpanie wprowadzili system encomienda - niewolnicze gospodarowanie zajętymi ziemiami. Jednocześnie zakonnicy tworzyli misje (zwane redukcjami), czyli wspólnoty wzorowane na pierwszych chrześcijańskich, gdzie obowiązywała zasada braku własności prywatnej. Mieszanie się kultur doprowadziło do powstania nowych grup społecznych, np. Metysów - potomków Indianina i białej kobiety lub białego mężczyzny i Indianki.
Ważne! Termin "Ameryka Łacińska" odnosi się do obszaru Ameryk Środkowej i Południowej, gdzie po podbojach wprowadzono jako urzędowe języki romańskie (hiszpański, portugalski oraz francuski). Nazwa ta funkcjonuje do dziś!
Renesans przyniósł rewolucję techniczną i ekonomiczną! Rozwijała się technika: pojawiły się poziome warsztaty tkackie, koła wodne, udoskonalono konstrukcję okrętów, kompasy oraz logi do pomiaru szybkości statków. To wszystko przyspieszyło rozwój gospodarczy.
Powstał nowy system produkcji - system nakładczy (chałupnictwo). Polegał on na wytwarzaniu produktów przez rzemieślników we własnych domach, ale z narzędzi i surowców dostarczanych przez bogatych kupców. To jedna z pierwszych form wczesnego kapitalizmu - systemu opartego na własności prywatnej i swobodzie konkurencji.
Rewolucja finansowa zmieniła oblicze Europy. Banki udzielały pożyczek i inwestowały w handel. Pojawiły się nowe instrumenty finansowe: weksle (dokumenty poświadczające zobowiązanie do zapłaty) oraz akcje (papiery wartościowe świadczące o udziale w spółce). Powstały giełdy - miejsca zawierania transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych i towarów.
To ciekawe! Napływ złota i srebra z Ameryki wywołał w Europie tzw. rewolucję cen - nagły wzrost cen towarów i usług. To jedna z pierwszych dobrze udokumentowanych inflacji (wzrostu cen powodującego spadek siły nabywczej) w historii!
Europa rozwijała się ekonomicznie w dwóch różnych kierunkach! Na zachodzie kontynentu rosła gospodarka kapitalistyczna, a na wschodzie (za Łabą) utrwalał się system folwarczno-pańszczyźniany. To zjawisko nazywamy dualizmem gospodarczym.
W Anglii przeprowadzono proces grodzenia - przejmowanie przez właścicieli ziemskich gruntów od chłopów i tworzenie na ich obszarze pastwisk dla owiec. To zwiększyło produkcję wełny, ale zmusiło wielu chłopów do migracji do miast.
We wschodniej Europie rozwijały się folwarki - własne gospodarstwa szlachty. Chłopi byli zobowiązani do pracy na folwarku w ramach pańszczyzny, czyli przymusowej pracy w zamian za otrzymaną ziemię. Zamiast czynszu (pieniężnego świadczenia) chłopi odrabiali dniówki na polu pana.
Warto pamiętać: Na przemiany gospodarcze wpłynęły też czynniki klimatyczne! W okresie renesansu Europa doświadczyła tzw. małej epoki lodowcowej - okresu stałej niskiej temperatury. To utrudniało uprawy i zmuszało do poszukiwania nowych rozwiązań gospodarczych.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Julita
@dzulajtaaa
Renesans to okres wielkiej transformacji w Europie, obejmujący XIV-XV wiek. Rozpoczęty we Włoszech, przyniósł przełomowe odkrycia geograficzne, rozwój kultury, nauki oraz nowy sposób myślenia o człowieku i świecie. Poznajmy najważniejsze wydarzenia, postacie i pojęcia tej fascynującej epoki.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Renesans to czas wielkich odkryć i przełomów! W 1450 roku Jan Gutenberg wynalazł ruchomą czcionkę, co zrewolucjonizowało dostęp do wiedzy. Pięć lat później ukazała się pierwsza drukowana książka - słynna Biblia Gutenberga.
Koniec XV wieku przyniósł przełomowe wyprawy. W 1488 roku Bartolomeu Dias dotarł do Przylądka Dobrej Nadziei, a w 1492 roku Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę, co symbolicznie zakończyło średniowiecze w Europie. Niedługo potem, w 1498 roku, Vasco da Gama odkrył morską drogę do Indii.
Początek XVI wieku to kontynuacja eksploracji świata. W latach 1519-1522 odbyła się pierwsza podróż dookoła świata pod dowództwem Ferdynanda Magellana. Wtedy też pojawiły się pierwsze organizacje handlowe, takie jak Angielska (1600) i Holenderska (1602) Kompania Wschodnioindyjska.
Czy wiesz, że... W 1494 roku umowa w Tordesillas podzieliła świat między Hiszpanię i Portugalię, co dało tym krajom prawną podstawę do kolonizacji nowych terenów!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Świat renesansu pełen był wybitnych osobowości! W Japonii Hideyoshi Toyotomi, zwany japońskim siegunem (dyktatorem wojskowym), zjednoczył kraj w XVI wieku. To tylko jedna z wielu fascynujących postaci spoza Europy.
W dziedzinie odkryć geograficznych kluczową rolę odegrali odważni żeglarze. Martin Behaim stworzył pierwszy globus, a Marco Polo opisał swoje podróże w dziele "Opisanie świata". Dzięki wsparciu infanta Henryka Żeglarza Portugalczycy opłynęli przylądek Bojador.
Największą sławę zdobyli jednak odkrywcy nowych lądów. Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę, Vasco da Gama odnalazł morską drogę do Indii, a Pedro Álvares Cabral dotarł do Brazylii. Amerigo Vespucci jako pierwszy uznał Amerykę za Nowy Świat, a kontynent nazwano właśnie na jego cześć.
Warto zapamiętać! Ferdynand Magellan odbył pierwszą podróż dookoła świata (1519-1522), choć sam nie dokończył wyprawy - zginął na Filipinach, a jego statek doprowadził do Europy Juan Sebastián Elcano.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Podbój nowych lądów zmienił świat na zawsze! Na czele hiszpańskiej konkwisty stanęli odważni, choć często bezwzględni dowódcy. Diego Veláquez, gubernator Kuby, zorganizował wyprawę w celu zdobycia bogactw Meksyku, którą poprowadził Hernán Cortés. Ten słynny konkwistador podbił imperium Azteków i nazwał te tereny Nową Hiszpanią.
Francisco Pizarro, kolejny hiszpański konkwistador, zapisał się w historii jako zdobywca imperium Inków. Jego działania, podobnie jak innych konkwistadorów, doprowadziły do ogromnych zmian w Ameryce Południowej i napływu bogactw do Europy.
W Europie rozwijał się wczesny kapitalizm. Jakub Fugger (zwany Jakubem II Bogatym) jest doskonałym przykładem przedsiębiorcy tamtych czasów - inwestował zarobione w bankowości pieniądze w górnictwo i hutnictwo w Austrii oraz na Węgrzech, budując prawdziwe finansowe imperium.
Zastanów się! Czy wielkie odkrycia geograficzne i podboje były wyłącznie pozytywne? Pamiętaj, że dla rdzennych mieszkańców Ameryki oznaczały one często cierpienie, zniszczenie kultury i utratę niezależności.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Literatura i filozofia renesansu kompletnie zmieniły sposób myślenia o świecie! We Florencji ród Medyceuszy, szczególnie Kosma Starszy i Wawrzyniec Wspaniały, wspierali rozwój sztuki jako hojni mecenasi. Ich działalność udokumentował Giorgio Vasari w swoim dziele "Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów".
Myśliciele renesansu kładli nacisk na człowieka i jego możliwości. Erazm z Rotterdamu, autor "Pochwały głupoty", był jednym z najwybitniejszych humanistów epoki. Z kolei Niccolò Machiavelli w "Księciu" przedstawił kontrowersyjną wizję polityki opartej na skuteczności, a nie moralności. Thomas More (Tomasz Morus) w "Utopii" nakreślił wizję idealnego społeczeństwa.
Renesans był też złotym okresem literatury. Dante Alighieri stworzył "Boską Komedię", Giovanni Boccaccio napisał "Dekameron", a Francesco Petrarka zasłynął "Sonetami do Laury". W późniejszym okresie François Rabelais zachwycił czytelników powieścią "Gargantua i Pantagruel", a Miguel Cervantes stworzył nieśmiertelnego "Don Kichota z La Manchy".
Porada: Czytając dzieła renesansowe, zwróć uwagę na humanizm - nurt stawiający człowieka i jego możliwości w centrum zainteresowania. To kluczowy element dla zrozumienia tej epoki!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Sztuka i nauka renesansu osiągnęły niesamowite wyżyny dzięki geniuszom tej epoki! Leonardo da Vinci to prawdziwy człowiek renesansu - malarz, architekt, wynalazca, matematyk i znawca anatomii. Stworzył arcydzieła takie jak "Mona Lisa" i fresk "Ostatnia Wieczerza".
Michał Anioł, wszechstronny artysta, zachwycał rzeźbami "Dawid" i "Pieta". Sandro Botticelli zasłynął dziełami "Wiosna" i "Narodziny Wenus", a Rafael Santi stworzył monumentalne malowidło "Szkoła ateńska". W północnej Europie wyróżniali się Jan van Eyck jako prekursor renesansu i Pieter Bruegel Starszy ze swoimi scenami z życia zwykłych ludzi.
Renesans to także rewolucja naukowa. Mikołaj Kopernik opracował heliocentryczną teorię budowy Układu Słonecznego, obalając wielowiekowe przekonanie, że to Ziemia jest centrum wszechświata. Galileusz, włoski fizyk i astronom, rozwinął te idee i stworzył podstawy nowoczesnej fizyki. W medycynie Miguel Servet opisał mały (płucny) obieg krwi, a Paracelsus badał procesy chemiczne zachodzące w ciele człowieka.
Fascynujące! Leonardo da Vinci prowadził potajemnie sekcje zwłok, aby lepiej zrozumieć anatomię człowieka. Jego szczegółowe rysunki anatomiczne wyprzedzały swoją epokę o stulecia!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Świat poza Europą tętnił życiem i rozwojem na długo przed przybyciem Europejczyków! Termin "Indianie" to nazwa, którą Europejczycy określali ludy obu Ameryk. Okres przed przybyciem Kolumba nazywamy prekolumbijskim - to czas rozwoju fascynujących cywilizacji.
Mezoameryka (Ameryka Środkowa) była domem dla Majów, nazywanych "Grekami Nowego Świata" ze względu na ich osiągnięcia w nauce i sztuce. Społeczność indiańska była często zorganizowana w klany - grupy rodzin wywodzących się od wspólnego przodka.
Inkowie stworzyli trzecią najpotężniejszą cywilizację Ameryki, władając terytorium o długości 3000 km na obszarze dzisiejszego Ekwadoru, Peru i północnego Chile. Ich władca, nazywany Inką, był uznawany za syna boga słońca. Najbardziej znanym miastem Inków jest Machu Picchu, choć stolicą imperium było Cuzco.
Warto wiedzieć: W Azji najsilniejszym państwem były Chiny, a Indie nazywano Państwem Wielkiego Mongoła ze stolicą w Delhi. Te potężne cywilizacje miały zaawansowaną kulturę i gospodarkę, gdy Europa dopiero wychodziła ze średniowiecza!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Wyprawy odkrywcze zmieniły mapę świata i sposób myślenia Europejczyków! Handel lewantyński, prowadzony przez Morze Śródziemne z państwami Bliskiego i Dalekiego Wschodu, był głównym źródłem towarów luksusowych w średniowiecznej Europie. Zablokowanie tych szlaków zmusiło Europejczyków do szukania nowych dróg.
Półwysep Iberyjski, po zakończeniu rekonkwisty (walki o wyparcie muzułmanów), stał się centrum wypraw odkrywczych. Szczególną rolę odegrał infant Henryk Żeglarz - portugalski książę, który wspierał wyprawy morskie.
Odkrywcy używali karawel - jednopokładowych europejskich żaglowców, które były idealne do dalekich podróży. To właśnie na nich dotarli do nieznanych wcześniej lądów, które nazwano Nowym Światem dla odróżnienia od Starego Świata (Europy, Azji i Afryki).
Ciekawostka: Nazwa "Nowy Świat" pokazuje, jak rewolucyjne było odkrycie Ameryki dla ówczesnych Europejczyków - to nie był po prostu nowy kontynent, ale całkowicie nowa rzeczywistość, która zmieniła ich pojmowanie geografii i miejsca człowieka w świecie!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Podbój nowych terytoriów wiązał się z rozwojem nowych instytucji i zjawisk społecznych. Faktorie handlowe to placówki zakładane w koloniach w celu wymiany handlowej z miejscową ludnością. Santo Domingo stało się centrum administracyjnym hiszpańskich kolonii w Ameryce.
Podbój nowych ziem, nazywany konkwistą, prowadzili konkwistadorzy - uczestnicy zbrojnych ekspedycji organizowanych przez Hiszpanów i Portugalczyków. Ich działania często prowadziły do eksterminacji, czyli celowego wyniszczania rdzennych narodów i grup etnicznych.
Na podbitych terenach Hiszpanie wprowadzili system encomienda - niewolnicze gospodarowanie zajętymi ziemiami. Jednocześnie zakonnicy tworzyli misje (zwane redukcjami), czyli wspólnoty wzorowane na pierwszych chrześcijańskich, gdzie obowiązywała zasada braku własności prywatnej. Mieszanie się kultur doprowadziło do powstania nowych grup społecznych, np. Metysów - potomków Indianina i białej kobiety lub białego mężczyzny i Indianki.
Ważne! Termin "Ameryka Łacińska" odnosi się do obszaru Ameryk Środkowej i Południowej, gdzie po podbojach wprowadzono jako urzędowe języki romańskie (hiszpański, portugalski oraz francuski). Nazwa ta funkcjonuje do dziś!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Renesans przyniósł rewolucję techniczną i ekonomiczną! Rozwijała się technika: pojawiły się poziome warsztaty tkackie, koła wodne, udoskonalono konstrukcję okrętów, kompasy oraz logi do pomiaru szybkości statków. To wszystko przyspieszyło rozwój gospodarczy.
Powstał nowy system produkcji - system nakładczy (chałupnictwo). Polegał on na wytwarzaniu produktów przez rzemieślników we własnych domach, ale z narzędzi i surowców dostarczanych przez bogatych kupców. To jedna z pierwszych form wczesnego kapitalizmu - systemu opartego na własności prywatnej i swobodzie konkurencji.
Rewolucja finansowa zmieniła oblicze Europy. Banki udzielały pożyczek i inwestowały w handel. Pojawiły się nowe instrumenty finansowe: weksle (dokumenty poświadczające zobowiązanie do zapłaty) oraz akcje (papiery wartościowe świadczące o udziale w spółce). Powstały giełdy - miejsca zawierania transakcji kupna i sprzedaży papierów wartościowych i towarów.
To ciekawe! Napływ złota i srebra z Ameryki wywołał w Europie tzw. rewolucję cen - nagły wzrost cen towarów i usług. To jedna z pierwszych dobrze udokumentowanych inflacji (wzrostu cen powodującego spadek siły nabywczej) w historii!
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Europa rozwijała się ekonomicznie w dwóch różnych kierunkach! Na zachodzie kontynentu rosła gospodarka kapitalistyczna, a na wschodzie (za Łabą) utrwalał się system folwarczno-pańszczyźniany. To zjawisko nazywamy dualizmem gospodarczym.
W Anglii przeprowadzono proces grodzenia - przejmowanie przez właścicieli ziemskich gruntów od chłopów i tworzenie na ich obszarze pastwisk dla owiec. To zwiększyło produkcję wełny, ale zmusiło wielu chłopów do migracji do miast.
We wschodniej Europie rozwijały się folwarki - własne gospodarstwa szlachty. Chłopi byli zobowiązani do pracy na folwarku w ramach pańszczyzny, czyli przymusowej pracy w zamian za otrzymaną ziemię. Zamiast czynszu (pieniężnego świadczenia) chłopi odrabiali dniówki na polu pana.
Warto pamiętać: Na przemiany gospodarcze wpłynęły też czynniki klimatyczne! W okresie renesansu Europa doświadczyła tzw. małej epoki lodowcowej - okresu stałej niskiej temperatury. To utrudniało uprawy i zmuszało do poszukiwania nowych rozwiązań gospodarczych.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
44
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Analiza struktury religijnej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, obejmująca katolicyzm, kalwinizm, luteranizm oraz braci czeskich. Omówienie kluczowych wydarzeń, takich jak ugoda sandomierska, konfederacja warszawska i unia brzeska, oraz ich wpływ na wolność religijną i konflikty w XVII wieku. Materiał przeznaczony dla studentów historii i religioznawstwa.
HistoriaZgłębiaj kluczowe aspekty kontreformacji, w tym Sobór Trydencki, reformy katolickie oraz wpływ na wojny religijne w XVI wieku. Dowiedz się, jak papież i duchowieństwo reagowali na rosnące wpływy protestantyzmu oraz jakie decyzje podjęto w celu odnowienia Kościoła. Materiał zawiera szczegółowe informacje o inkwizycji, cenzurze oraz wydarzeniach takich jak noc św. Bartłomieja.
HistoriaZgłębiaj kluczowe wydarzenia Reformacji i Kontrreformacji, w tym działania Marcina Lutra, rozwój kalwinizmu oraz sobór trydencki. Dowiedz się o wpływie tych ruchów na Kościół katolicki, konflikty religijne w Europie oraz reformy w Anglii. Materiał zawiera szczegółowe omówienie najważniejszych postaci i idei, które kształtowały religijność w XVI wieku.
HistoriaZgłębiaj kluczowe wydarzenia Reformacji i Kontrreformacji w Polsce, w tym wpływ Marcina Lutra i Jana Kalwina, Unii Brzeskiej oraz zmiany w stosunkach wyznaniowych. Dowiedz się o roli jezuitów, biskupa Hozjusza oraz o wpływie reformacji na szlachtę i społeczeństwo. Typ: podsumowanie.
HistoriaZgłębiaj historię kontrreformacji w Europie w XVI wieku. Dowiedz się o kluczowych wydarzeniach, takich jak Sobór Trydencki, oraz o wpływie jezuitów na walkę z protestantyzmem. Odkryj, jak Kościół katolicki odpowiedział na reformację, wprowadzając nowe instytucje i praktyki. Idealne dla uczniów klasy 2.
HistoriaZrozum kluczowe wydarzenia Reformacji i Kontreformacji, w tym 95 tez Marcina Lutra, przyczyny wojny chłopskiej oraz powstanie Kościoła Anglikańskiego. Dowiedz się o wpływie tych ruchów na Kościół i społeczeństwo, a także o zakończeniu kontreformacji w kontekście wojny trzydziestoletniej. Materiał zawiera istotne daty i wydarzenia, które kształtowały historię religijną Europy.
HistoriaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
