Europa i świat 1850-1914

Alternatywny zapis:

przełomie wieków bardzo popularna u sztuce europejskiej sfata się secesja, filozofii, literaturze i sztuce przełomów wieków pojawiły się zwątpienie. DEMOKRATYZACJA POLITYKI W2 połowie XIXw. nastąpiła demokratyzacja życia publicznego. Większość państ miała Konstytucję, gwarantujące obywatelom podstawowe prawa obywatelskie. Wprowadzono też ardynacje wyborcze, które zapewniły szerokim masom udział w życiu politycznym. Pod koniec XIXw przyznania prawa do głosowania: ako pomagały się sufrażystki. W 2 połowie XIXw. powstały masawe partie polityczne i narodziły się nowoczesně ruchy polityczne. Nacjonalizm zakładał prymat interesów narodu nad interesami poszczególnych grup spotecznych. Ruch socjalistyczny dzielitsięna: marksistowski (dąžący do rew- olucji), rewizjonistyczny (stawiający na demokratyczne wybory), i anarchistyczny (postulujący rozbicie państw. Chrześcijańska demokraja opiera się na chrześcijańskiej nauce kościoła. Ten nurt zapoczątkowała encyklika papieża Leona XIII. Ruch syjo- nistyczny postulowat stworzenie niezależnego państwa żydowskiego ZJEDNOCZENIE WŁOCH I NIEMIEC Pomimo fiaska wysiłków podejmowanych narzecz zjednoczenia państw w czasie Wiosny Ludów Niemcy i Wasi wciąż dążyli do tega Celu. Naczele ruchu zjednoczeniowego we Włoszech stanęta králestwo çardynii, zwane Piemontem, którzy przyczynili się do zjednoczenia byli władca Wiktor Emanuel II, premier Camillo Cavour oraz republik- enin Giuseppe Garibaldi. W latach 1859-1861 większość ziem została włączona do Królestua Sardymi, nazywanega odtąd królestwem Włoch. 11. 66 WOJNA SECESYJNA W połowie XIXw w Stanach Zjednoczonych przemysł koncentrował się w północnej części kraju, a na południu znajdowały się wielko obszarowe plantacije, u oparte na niewolniczej pracy ludności czarnaskórej. Ruch abolicjonistów domagat się likwidacji niewolnictwa. Po wybrze Abrahama Lincolna na prezydenta stanow Zjednoczonych doszło do secesji stanów południowych, która stała się bezpośrednią przyczyną wojny Północy (Unii) 2 Południem (Konfederacja). W latach 1861-1865 trwała wojna secesyjňa, która zakończyła się zwycięstwem północy. W 1863r.. prezydent Lincoln zniósł niewolnictwo naterenie całego kraju. Po wojnie secesyjnej Stany Zjednoczone szybko rozwijały się gospodarczo i terytorialnie. EKSPANSJA KOLONIALNA W XIX. mocarstwa europejskie podbiły znaczne obszary Afryki i Azji. Państwa europejskie i Stany Zjednoczone doprowadziły do podziału świata na obszary kdenialne i strefy wpływów. Największymi macerstwami kolonialnymi były Wielka Brytania i Francja. Mocarstwa eksploatowały gospodarczo swoje kolonie i często postępowały z miejscową ludnością bardzo brutalnie. W latach 1899-1901 w Chinach truado powstanie bokserów, które miało na celu wyzwdenie kraju od ingerencji mocarstw. Zostatono stłumione. Japonia w 2 połowie XIXw, rozpoczęła szybką modernizację i stata się potęga na Dalekim wschodzie. W latach 1904-1905 trwała wojna japońsko rosyjska, w której wygrada japonia SCHYŁEK XIX W. Na przełomie XIX. i XXw. wzmogła się rywalizacja między mocarstwami, Zbroiły się, prowadziły ze sobą wojny celne i myślały o powiększeniu swych koloni. Grazito to wybuchem wojny ogólnoevropejskiej. Po 1871r. Niemcy dążyły do izobowania Franci która chciała się z ę zemścić za przegranę wojnę i odzyskać utracone terytoria. W 1882 r. Niemy, Austra-Węgry, Włochy zawarty sojusz zwany trój przymierzem. W 1008r. Austro-Węgry anektowaty Bośnię i Hercegowing. Wlatach 1912-1913 koalicja kilku państw bałkańskich pokonała Turcję, odebrała jej większość europejskich posiadłości. Miejsem rywalizagi koonid nej Niemiec, Frongi i Wielkiej Brytanii było m.in. Maroka