Wojna secesyjna w USA i kolonializm

Wojna secesyjna w USA (1861-1865) była konfliktem między Północą a Południem, wynikającym z różnic gospodarczych, społecznych i politycznych. Główne przyczyny to:

1. Podział gospodarczy na przemysłową Północ i rolnicze Południe
2. Konflikt o niewolnictwo (abolicjonizm na Północy vs. poparcie dla niewolnictwa na Południu)
3. Podział polityczny na republikanów (Północ) i demokratów (Południe)
4. Spór o cła ochronne
5. Wybór Abrahama Lincolna na prezydenta USA w 1860 roku

Definition: Abolicjonizm - ruch dążący do zniesienia niewolnictwa.

Skutki zjednoczenia Włoch i wojny secesyjnej w USA były znaczące. W przypadku USA obejmowały one:

• Śmierć 620 tysięcy ludzi
• Zniesienie niewolnictwa
• Osłabienie Południa i zniszczenia wojenne
• Pogłębienie nierówności między Północą a Południem
• Śmierć prezydenta Lincolna
• Rozwój nietolerancji (działalność Ku Klux Klanu)
• Ujednolicenie władzy w całym kraju
• Unowocześnienie techniki wojennej

Kolonializm w XIX wieku notatka powinna zawierać definicję tego zjawiska jako procesu opanowywania i utrzymywania w zależności terenów słabo rozwiniętych przez potęgi gospodarcze, trwającego od XVII do XX wieku.

Example: Przyczyny kolonializmu obejmowały chęć nawracania na chrześcijaństwo, kontrolę szlaków handlowych i wzmocnienie pozycji państwa na arenie międzynarodowej.

Skutki kolonializmu były zarówno pozytywne, jak i negatywne. Do negatywnych skutków kolonializmu należały rozwój chorób i powstanie rasizmu, podczas gdy do pozytywnych skutków kolonializmu można zaliczyć pozyskiwanie nowych surowców dla krajów kolonizujących.

Zmiany społeczno-polityczne w XIX wieku

W XIX wieku nastąpiły istotne zmiany w życiu społecznym i politycznym Europy i Ameryki:

1. Rozwój anarchizmu (Michaił Bakunin, Piotr Kropotkin) - dążenie do zniesienia państwa i wprowadzenia wolności dla ludzi.

2. Walka o prawa kobiet:

   • Emancypantki i sufrażystki walczyły o prawa polityczne i prawo do głosowania.

3. Walka o prawa robotników:

   • Droga rewolucyjna (Karol Marks, I Międzynarodówka)
   • Droga pokojowa (socjaldemokraci, Eduard Bernstein)

4. Chrześcijańska demokracja (papież Leon XIII):

   • Krytyka socjalizmu i liberalizmu
   • Wprowadzenie solidaryzmu narodowego i chrześcijańskich wartości

5. Zmiany polityczno-społeczne:

   • Przekształcenie społeczeństwa stanowego w społeczeństwo industrialne
   • Wprowadzenie demokracji i trójpodziału władzy
   • Rozwój ustrojów: monarchia parlamentarna (Anglia), republika (Francja)

Quote: "Społeczeństwo stanowe przekształciło się w społeczeństwo industrialne."

Ważne wydarzenia i postacie tego okresu to:

• Wojna domowa w USA (secesja)
• Powstanie Austro-Węgier w 1867 roku
• Abraham Lincoln - prezydent USA
• Gen. Robert Lee - dowódca wojsk Północy
• Gen. Ulysses Grant - dowódca wojsk Południa
• Henri Dunant - założyciel Czerwonego Krzyża
• Otto von Bismarck - kanclerz Niemiec

Te wydarzenia i procesy ukształtowały nowoczesne społeczeństwa i państwa, tworząc podwaliny pod współczesny świat.

Zjednoczenie Włoch i początki zjednoczenia Niemiec

Przebieg zjednoczenia Włoch w punktach rozpoczął się od Królestwa Sardynii, które dążyło do zjednoczenia. Lombardia została przyłączona do Królestwa Sardynii w 1859 roku po pokoju w Villafranca. Księstwa środkowych Włoch przyłączono w 1860 roku po przeprowadzeniu plebiscytu. Królestwo Obojga Sycylii zostało przyłączone również w 1860 roku po interwencji "Tysiąca Czerwonych Koszul" Garibaldiego.

Highlight: Zjednoczenie Włoch data kluczowa to 1861 rok, kiedy powstało Królestwo Włoch na czele z królem Sardynii.

Wenecja została przyłączona do Włoch w 1866 roku po wojnie austriacko-pruskiej. Jakie miasto przyłączono do królestwa włoch w 1870 roku? Było to Państwo Kościelne, które zostało włączone po wojnie francusko-pruskiej.

Etapy zjednoczenia Niemiec rozpoczęły się od działań Królestwa Prus. Ważnym krokiem było utworzenie Niemieckiego Związku Celnego w 1834 roku, który zjednoczył gospodarczo państwa niemieckie. Kolejne etapy to:

1. Wojna z Danią w 1864 roku o Szlezwik i Holsztyn
2. Wojna prusko-austriacka w 1866 roku, zakończona klęską Austrii i pokojem w Pradze
3. Wojna francusko-pruska w latach 1870-1871, zakończona klęską Francji i pokojem we Frankfurcie

Vocabulary: Wojna francusko-pruska uzbrojenie - konflikt ten przyczynił się do unowocześnienia techniki wojennej.

1871 Francja poniosła klęskę, tracąc Alzację i Lotaryngię oraz musząc zapłacić 5 miliardów franków kontrybucji. W rezultacie tych wydarzeń, 18 stycznia 1871 roku powstała II Rzesza Niemiecka, a króla Prus Wilhelma I ogłoszono cesarzem niemieckim.