Idee polityczne i tajne organizacje w Europie XIX wieku
Rewolucja francuska i epoka napoleońska pokazały siłę nowych idei politycznych, które mogły zarówno tworzyć nowy porządek, jak i burzyć istniejący. Jedną z najważniejszych stała się liberalizm - ideologia głosząca prymat wolności jednostki i ograniczenie roli państwa do gwaranta tych wolności. Liberałowie krytykowali absolutyzm i feudalizm, sprzeciwiali się ingerencji państwa w życie prywatne oraz popierali rozszerzenie praw obywatelskich.
Z liberalizmu wyodrębniła się grupa demokratów, którzy uznawali, że celem działania politycznego powinno być dobro ogółu, a nie tylko jednostki. Równolegle rozwijała się działalność tajnych organizacji, które dążyły do obalenia absolutyzmu poprzez przygotowywanie rewolucji i planowanie zamachów, zyskując poparcie wśród inteligencji, studentów i robotników.
Największe wpływy zdobyli karbonariusze (węglarze) działający na terenie Włoch od początku XIX wieku. Dążyli oni do zjednoczenia Włoch i ustanowienia republiki. W 1831 roku Giuseppe Mazzini założył organizację "Młode Włochy", a w 1834 roku "Młodą Europę", skupiającą podobne organizacje z innych krajów, w tym "Młode Niemcy" i "Młodą Polskę".
Warto zapamiętać! Tajne organizacje XIX wieku nie tylko walczyły o cele polityczne w swoich krajach, ale także tworzyły międzynarodowe sieci współpracy, realizując ideę "braterstwa ludów" w walce o wolność.