Renesans - architektura i myśl
Budynki renesansowe miały charakterystyczne elementy: arkady (łuki wsparte na kolumnach), kopuły (półkoliste dachy) i attyki (ozdobne zwieńczenia ścian). Dzięki drukarniom szybko rozprzestrzeniały się nowe idee, jak poglądy Erazma z Rotterdamu, który krytykował nadużycia w Kościele.
Reformacja
Wielkie zmiany w religii rozpoczęły się w 1517 roku, kiedy Marcin Luter przybił swoje 95 tez do drzwi kościoła w Wittenberdze. Tak narodziła się reformacja - ruch dążący do naprawy Kościoła katolickiego. Luteranie wprowadzili nabożeństwa w językach narodowych, zlikwidowali celibat księży i uproszczali hierarchię kościelną.
Wkrótce pojawiły się inne ruchy reformacyjne: kalwinizm (założony przez Jana Kalwina) i anglikanizm (utworzony przez króla Anglii Henryka VIII). Wojny religijne zakończył pokój w Augsburgu w 1555 roku, wprowadzając zasadę "czyj kraj, tego religia".
Ważne: Musisz zapamiętać daty 1517 (początek reformacji) i 1555 (pokój w Augsburgu), bo one często pojawiają się na sprawdzianach!
Kontrreformacja
Kościół katolicki odpowiedział na reformację własną odnową, zwaną kontrreformacją. Głównym wydarzeniem był sobór trydencki, który obradował 18 lat! Ustalił on zasady, które miały naprawić Kościół.
Powstał nowy zakon - jezuici, założony przez Ignacego Loyolę. Jezuici zakładali szkoły i prowadzili misje. Kościół wprowadził też działania przeciw heretykom, m.in. inkwizycję i indeks ksiąg zakazanych.
Napięcia religijne doprowadziły do wybuchu wojny trzydziestoletniej, którą zakończył pokój westfalski w 1648 roku. Ustalił on nowy porządek religijny i polityczny w Europie.