Najważniejsze daty i pojęcia II wojny światowej

1 września 1939 roku - to data, którą musisz zapamiętać na całe życie. Tego dnia Niemcy zaatakowały Polskę, rozpoczynając największą wojnę w historii. Wojna zakończyła się dopiero 2 września 1945 roku, gdy skapitulowała Japonia.

Wojna błyskawiczna (Blitzkrieg) to niemiecka taktyka szybkiego i niespodziewanego ataku wszystkich rodzajów wojsk. Dzięki niej Niemcy w kilka tygodni pokonali Polskę. Z kolei wojna totalna oznaczała atakowanie nie tylko żołnierzy, ale też cywilów - zwykłych mieszkańców miast.

Ciekawostką jest "dziwna wojna" między Francją a Niemcami. Po wypowiedzeniu wojny Niemcom w 1939 roku, Francuzi... właściwie nic nie robili! Nie podjęli żadnych działań zbrojnych, co pozwoliło Hitlerowi spokojnie podbić Polskę.

💡 Zapamiętaj: Kampania wrześniowa to polska nazwa wojny obronnej z 1939 roku.

Kluczowe terminy i polskie bitwy

Generalne Gubernatorstwo (GG) ze stolicą w Krakowie to nazwa, jaką Niemcy nadali okupowanym ziemiom polskim. Tutaj wprowadzili eksterminację - zorganizowany mord na Polakach i Żydach, oraz getta - zamknięte dzielnice dla ludności żydowskiej.

Polscy żołnierze walczyli bohatersko we wrześniu 1939. Obrona Westerplatte trwała siedem dni zamiast przewidywanych kilku godzin. Równie heroiczne były bitwa pod Mokrą i obrona Warszawy, która trwała aż 20 dni.

Holokaust to niemieckie ludobójstwo na Żydach europejskich - jedno z najstraszniejszych zbrodni w historii. Kolaboracja oznaczała współpracę z okupantem, co było zdradą własnego kraju.

💡 Ciekawostka: Prezydent Warszawy Stefan Starzyński organizował cywilną obronę miasta i zachęcał mieszkańców do walki.

Obrona Warszawy i Generalny Plan Wschodni

Obrona Warszawy to symbol polskiego heroizmu. Od 8 do 28 września 1939 roku generał Juliusz Rómmel wraz z mieszkańcami miasta bronił stolicy przed niemieckimi atakami z lądu i powietrza. Prezydent Stefan Starzyński organizował obronę cywilną i dodawał mieszkańcom odwagi.

Bitwa o Anglię $sierpień-październik 1940$ pokazała, że Hitler nie jest niezwyciężony. Premier Winston Churchill odrzucił niemiecką propozycję pokoju, a brytyjskie lotnictwo RAF zadało Niemcom pierwszą poważną porażkę.

Generalny Plan Wschodni z 1941 roku to przerażający nazistowski plan eksterminacji 60 milionów Słowian. Niemcy chcieli wymordować lub wysiedlić Polaków, Rosjan, Ukraińców i Białorusinów, a na ich miejsce sprowadzić niemieckich kolonistów.

💡 Pamiętaj: Plan ten częściowo zrealizowano na Zamojszczyźnie w latach 1942-1943.

Przełomowe momenty wojny

7 grudnia 1941 roku Japonia zaatakowała amerykańską bazę Pearl Harbor na Hawajach bez wypowiedzenia wojny. Prezydent Franklin Roosevelt już następnego dnia ogłosił przystąpienie USA do walki po stronie aliantów - to był przełom!

Bitwa o Atlantyk trwała niemal całą wojnę (1939-1945). Niemieckie okręty podwodne U-booty i lotnictwo Luftwaffe niszczyły alianckie konwoje. Do 1943 roku Niemcy mieli przewagę, ale wejście USA do wojny odwróciło sytuację.

Lend-Lease Act to amerykańska ustawa z marca 1941 roku, która pozwalała USA wspierać kraje walczące z państwami Osi. Dzięki niej Sowieci otrzymali ogromne ilości broni i sprzętu.

Karta Atlantycka określiła cele wojenne USA i Wielkiej Brytanii. Roosevelt i Churchill zobowiązali się do zakazu podbojów, szanowania suwerenności państw i stworzenia systemu bezpieczeństwa międzynarodowego.

💡 Ważne: Pearl Harbor to moment, gdy wojna stała się naprawdę światowa.

Wielka Trójka i konferencje

Wielka Trójka to trzej przywódcy alianckich mocarstw: Stalin (ZSRR), Churchill (Wielka Brytania) i Roosevelt (USA). Ich decyzje kształtowały przebieg wojny i powojenną mapę Europy.

Konferencja w Teheranie (jesień 1943) ustaliła strategię końcową. Alianci zobowiązali się walczyć do kapitulacji Niemiec, utworzyć drugi front w Europie i kontynuować walkę bez separatystycznych pokojów. Stalin obiecał pomóc w wojnie z Japonią po pokonaniu Hitlera.

Konferencja w Jałcie $4-11 lutego 1945$ podzieliła powojenną Europę. Niemcy miały zostać podzielone na cztery strefy okupacyjne, a w krajach wyzwolonych przez Armię Czerwoną miały odbyć się wolne wybory. Stalin złożył te obietnice, ale jak się okazało - nie miały żadnego znaczenia.

💡 "Zdrada jałtańska": Churchill i Roosevelt wierzyli Stalinowi, który później i tak podporządkował sobie Europę Wschodnią.