Historia Izraela i Fenicji
Historia Izraela w punktach rozpoczyna się od wyjścia Hebrajczyków z Egiptu pod wodzą Mojżesza i osiedlenia się w Kanaanie. Izraelici toczyli liczne wojny z innymi plemionami. Kluczową postacią w procesie powstawania Izraela był król Dawid, który rozszerzył granice państwa i ustanowił Jerozolimę stolicą. Jego następca, syn Salomon, zasłynął z mądrości i sprawiedliwości.
Po śmierci Salomona nastąpił podział Izraela na Królestwo Judy na południu i Królestwo Izraela na północy. W 721 r. p.n.e. Królestwo Izraela popadło w zależność od Asyryjczyków. Około 150 lat później Judea została podbita przez Babilończyków, co zapoczątkowało okres niewoli babilońskiej.
Highlight: Jak powstało państwo Izrael - kluczowe etapy to wyjście z Egiptu, zjednoczenie pod rządami Dawida i Salomona, a następnie podział i utrata niepodległości.
W 168 r. p.n.e. władca nakazał przebudowę Świątyni Jerozolimskiej, co doprowadziło do wybuchu powstania Machabeuszy. Żydom udało się stworzyć niezależne państwo, jednak ostatecznie Izrael rozpadł się i powstał ponownie dopiero po dwóch tysiącach lat.
Definition: Diaspora to rozproszenie Żydów po różnych częściach Imperium Rzymskiego.
Fenicjanie zamieszkiwali przybrzeżne tereny dzisiejszego Libanu i Izraela. Nie tworzyli zjednoczonego państwa, lecz żyli w miastach-państwach, z których najważniejsze to Tyr, Sydon, Byblos i Arados.
Vocabulary: Starożytne fenickie miasto-państwo to niezależna jednostka polityczna, składająca się z miasta i otaczających je terenów.
Osiągnięcia cywilizacyjne Fenicjan obejmują:
- Stworzenie alfabetu fenickiego
- Produkcję wyrobów z barwionego szkła
- Farbowanie tkanin na kolor purpurowy
Example: Co wynaleźli Fenicjanie - jednym z najważniejszych wynalazków był alfabet, który stał się podstawą wielu współczesnych systemów pisma.
Cechy judaizmu to:
- Konsekwentny monoteizm
- Stopniowe kształtowanie się religii
- Oparcie na Torze Pięcioksięgu
- Znaczenie Talmudu w interpretacji prawa religijnego
Highlight: Filary judaizmu opierają się na wierze w jednego Boga oraz przestrzeganiu praw zawartych w Torze i interpretowanych przez Talmud.
Ważne daty w historii regionu:
- 8350 r. p.n.e. - powstanie Jerycha w Palestynie
- 814 r. p.n.e. - założenie fenickiej kolonii Kartaginy
Quote: "Świątynia Jerozolimska to pierwsza świątynia Jerozolimska, która powstała w X w. p.n.e. Przechowywano w niej Arkę Przymierza. Została zniszczona w 70 r. n.e., a do dziś dnia pozostaje tylko kawałek muru zwany Ścianą Płaczu."
