Konkordat wormacki i wzrost znaczenia papiestwa

Konflikt cesarstwa z papiestwem o inwestyturę został zakończony w I połowie XII wieku. W 1122 roku w Wormacji cesarz Henryk V zawarł porozumienie z papieżem Kalikstem II, znane jako konkordat wormacki.

Highlight: Postanowienia konkordatu wormackiego:

• Biskup miał być wybierany zgodnie z prawem kościelnym i zaakceptowany przez papieża
• Cesarzowi przysługiwało prawo przyznawania lenna nowemu dostojnikowi kościelnemu
• Papież nadawał pierścień i pastorał (symbole władzy duchowej)
• Cesarz wręczał berło (symbol władzy świeckiej)

Papiestwo osiągnęło szczyt potęgi za pontyfikatu Innocentego III (1198-1216). W tym okresie papież prowadził aktywną politykę zewnętrzną i wewnętrzną, m.in.:

• Skupił władzę w Kościele pod swoim zarządem
• Zapoczątkował IV i V wyprawę krzyżową oraz krucjatę przeciwko heretykom w południowej Francji
• Wspierał walki z muzułmanami na Półwyspie Iberyjskim
• Ingerował w wybór nowego cesarza
• Narzucał swoją wolę polityczną królom Francji i Anglii
• Zatwierdził nowe zakony dominikanów i franciszkanów

Definition: Reforma gregoriańska była serią zmian w Kościele katolickim zainicjowanych przez papieża Grzegorza VII, mających na celu wzmocnienie władzy papieskiej i oczyszczenie Kościoła z nadużyć.

Sytuacja w Kościele i zmiany

Upadek monarchii karolińskiej przyczynił się do kryzysu Kościoła zachodniego. Papieże, jako przywódcy Państwa Kościelnego, często byli bardziej zaangażowani w sprawy świeckie niż duchowe. Osoby wybierane na tron papieski pochodziły ze znaczących rodów rzymskich i skupiały się przede wszystkim na dbaniu o interesy swoich rodzin.

Highlight: Kryzys papiestwa wpłynął na złą sytuację w całym Kościele, prowadząc do upowszechnienia się symonii, wzrostu nepotyzmu i łamania celibatu przez duchownych.

W X-XI wieku wprowadzono w Kościele istotne zmiany, które przyczyniły się do jego odnowy. Kluczową rolę odegrał klasztor benedyktynów w Cluny we Francji, który zainicjował reformę kluniacką. Zakładała ona rozbudowanie liturgii oraz poświęcanie przez zakonników więcej czasu na modlitwę i badanie świętych tekstów.

Definition: Reforma gregoriańska wprowadzona przez papieża Grzegorza VII obejmowała:

• Zakazanie symonii
• Wprowadzenie obowiązkowego celibatu dla duchownych
• Wzmocnienie władzy papieża
• Zabronienie władcom nadawania stanowisk kościelnych

Vocabulary: Symonia - praktyka kupowania lub sprzedawania urzędów kościelnych lub sakramentów.