Walka Stronnictw i Przemiany Społeczno-Gospodarcze
Konflikt między królem a Janem Zamoyskim doprowadził do powstania dwóch stronnictw politycznych. Regaliści popierali króla i jego reformy, podczas gdy popularyści Zamoyskiego sprzeciwiali się wzmocnieniu władzy królewskiej.
Napięcie osiągnęło szczyt podczas rokoszu Zebrzydowskiego (1606-1607). Mikołaj Zebrzydowski zorganizował konfederację przeciwko planom króla dotyczącym utworzenia stałej armii. Konflikt zakończył się bitwą pod Guzowem w 1607 roku, gdzie zwyciężył Zygmunt III.
XVII wiek przyniósł regres gospodarczy i społeczny zastój. Wydajność pracy chłopów spadała, co zmniejszało produkcję rzemieślniczą - po prostu nikt nie miał pieniędzy na zakupy!
💡 Ważne: Wojny pustoszyły warsztaty i gospodarstwa, a spadek urodzajności ziemi pogłębiał kryzys ekonomiczny.
Zamykanie stanów oznaczało, że coraz trudniej było awansować społecznie. Średnia szlachta zadłużała się u magnatów i brała w dzierżawę ich ziemie. Podobnie patrycjat miejski i rzemieślnicy chronili swoje przywileje przed nowymi konkurentami. Rezultat? Wzrost ubóstwa chłopów, ich zbiegostwo oraz powiększenie się marginesu społecznego - bezdomnych, żebraków i włóczęgów.