Przedmioty

Historia

Nowożytność

Od absolutyzmu do republiki

Od absolutyzmu do republiki. monarchia parlamentarna w anglii

4183

•

9 gru 2025

•

3 strony

Monarchia Parlamentarna w Anglii: Klasa 6 i Ciekawostki o Wojnie Domowej

Magdalena Zelmanska

@mz_learning

Monarchia parlamentarna w Anglii to kluczowy etap w historii Anglii,... Pokaż więcej

1 / 3

# Monarchia parlamentarna
w Anglii

Rządzący w XVII w. w Anglii Stuartowie dążyli do
władzy absolutnej.
Sprzeciwiało się temu mieszczaństwo

Wojna domowa i rządy Olivera Cromwella

Wojna domowa w Anglii przyniosła znaczące zmiany w strukturze władzy. Oliver Cromwell, dowodzący wojskami parlamentarzystów, wprowadził innowacyjne podejście do awansów wojskowych, opierając je na zasługach, a nie pochodzeniu.

Example: W armii Cromwella o nominacji na stopień oficerski decydowały odwaga, inteligencja i zdolności, a nie szlacheckie pochodzenie, co było rewolucyjnym podejściem w tamtych czasach.

Przełomowym momentem wojny była bitwa pod Naseby w 1645 roku, w której rojaliści ponieśli ostateczną klęskę. W konsekwencji, parlament pod naciskiem Cromwella skazał króla Karola I na śmierć, a wyrok wykonano publicznie w 1649 roku.

Highlight: Skutki wojny domowej w Anglii były dalekosiężne, prowadząc do ustanowienia republiki i fundamentalnych zmian w systemie władzy.

Po egzekucji króla, Anglia stała się republiką. Władzę ustawodawczą sprawował parlament, a wykonawczą Rada Stanu z Cromwellem na czele. Cromwell, jako lord protektor od 1653 roku, sprawował rządy dyktatorskie, ale jednocześnie wprowadził szereg reform:

Podbił Irlandię i Szkocję
Powołał policję, wprowadzając ład w państwie
Wzmocnił flotę i handel międzynarodowy, czyniąc Anglię potęgą morską

Quote: "Oliver Cromwell był następcą Karola I Stuarta, choć nie jako król, lecz jako lord protektor republiki, wprowadzając znaczące zmiany w funkcjonowaniu państwa."

Przywrócenie monarchii i ustanowienie monarchii parlamentarnej

Po śmierci Cromwella w 1658 roku, parlament przywrócił monarchię w 1660 roku. Najpierw rządził Karol II Stuart, syn ściętego Karola I, a następnie jego brat Jakub II. Jednak Jakub II został zdetronizowany przez parlament za sprzyjanie katolikom.

Highlight: Przywrócenie monarchii nie oznaczało powrotu do absolutyzmu. Parlament zachował znaczącą kontrolę nad władzą królewską.

Nowym władcą został Wilhelm III Orański, książę Holandii, spokrewniony ze Stuartami. To wydarzenie zapoczątkowało nową erę w historii Anglii.

W 1689 roku parlament uchwalił Deklarację praw narodu angielskiego, która formalnie ustanowiła Anglię monarchią parlamentarną. Ten przełomowy dokument wprowadził jasny podział władzy:

Władza ustawodawcza należała do parlamentu wybieranego w wolnych wyborach.
Władza wykonawcza należała do rządu powoływanego przez parlament.
Sądy były niezależne od rządu i parlamentu.
Król pełnił wyłącznie funkcje reprezentacyjne.

Definition: Co to jest monarchia parlamentarna? To system rządów, w którym władza monarchy jest ograniczona przez konstytucję lub prawo, a rzeczywista władza polityczna należy do parlamentu i rządu wyłanianego przez parlament.

Ta fundamentalna zmiana w systemie politycznym Anglii położyła podwaliny pod nowoczesną demokrację parlamentarną i stała się wzorem dla wielu innych krajów na świecie.

Początki konfliktu w Anglii XVII wieku

W XVII-wiecznej Anglii narastał konflikt między dążącymi do władzy absolutnej Stuartami a mieszczaństwem i nową szlachtą, które chciały reform i wpływu na rządy. Sytuację komplikowały różnice ekonomiczne i religijne między tymi grupami.

Highlight: Monarchia parlamentarna w Anglii zrodziła się z konfliktu między absolutystycznymi dążeniami Stuartów a reformatorskimi ambicjami nowej szlachty i mieszczaństwa.

Arystokracja czerpała dochody z majątków ziemskich, podczas gdy nowa szlachta bogaciła się na handlu i rozwijającym się przemyśle. Królowie popierali anglikanizm, a nowa szlachta, dominująca w parlamencie, skłaniała się ku purytanizmowi.

Vocabulary: Purytanizm to protestanckie wyznanie w Anglii, oparte na naukach Jana Kalwina, charakteryzujące się surowym trybem życia skupionym na pracy, modlitwie i studiowaniu Biblii.

Konflikt między królem Karolem I Stuartem a parlamentem eskalował, prowadząc w 1642 roku do wybuchu wojny domowej. Strony konfliktu podzieliły się na rojalistów, popierających króla, głównie arystokrację, oraz parlamentarzystów, reprezentujących mieszczaństwo i nową szlachtę.

Definition: Cechy monarchii parlamentarnej w Anglii zaczęły kształtować się w wyniku tego konfliktu, który ostatecznie doprowadził do ograniczenia władzy królewskiej na rzecz parlamentu.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Podobne notatki

Anglia na drodze ku monarchii parlamentarnej (WSiP kl 6)

3229

Stany Zjednoczone Ameryki (wiek XVIII)

6108

270