Nowe idee polityczne i społeczne XIX wieku
Liberalizm to była prawdziwa nowość - myśliciele jak Benjamin Constant czy John Stuart Mill głosili, że każdy człowiek powinien być wolny, ale tylko do momentu, gdy nie krzywdzi innych. Chodziło im o wolność słowa, sumienia i zrzeszania się.
Liberałowie wierzyli w leseferyzm - czyli że państwo powinno trzymać ręce z daleka od gospodarki. Chcieli monarchii konstytucyjnej z podziałem władzy i laicyzacji państwa (oddzielenia Kościoła od polityki).
Z kolei czartyzm w Wielkiej Brytanii to był ruch zwykłych ludzi walczących o demokratyczne wybory. W 1837 roku złożyli "Kartę praw ludu", żądając powszechnego prawa wyborczego i diet poselskich. Ruch podzielił się na zwolenników pokojowych zmian i tych, którzy chcieli walczyć siłą.
Kwestia robotnicza była paląca - robotnicy żyli w okropnych warunkach. Luddyści niszczyli maszyny, wierząc że to one są źródłem ich problemów. Na szczęście wprowadzono pierwsze regulacje: zakaz pracy dzieci w kopalniach, 8-godzinny dzień pracy dla nieletnich i możliwość tworzenia związków zawodowych.
Socjalizm narodził się jako odpowiedź na nierówności. Socjalizm utopijny Saint−Simon,Fourier,Owen wierzył, że ludzie sami zrezygnują z bogactw dla wspólnego dobra. Socjalizm naukowy Marksa i Engelsa twierdził, że historia to walka klas - między proletariatem a kapitalistami - która zakończy się społeczeństwem bezklasowym.
Konserwatyzm był reakcją na rewolucję francuską - chciał przywrócić stary porządek, współpracę Kościoła z państwem i akceptował zmiany tylko przez powolną ewolucję.
Pamiętaj: Te idee to fundament współczesnej polityki - liberalizm dał nam demokrację, socjalizm - prawa pracownicze, a konserwatyzm przypomina o wartości tradycji.