Od okupacji Niemiec do podziału Europy
W każdej ze stref okupacyjnych Niemiec wprowadzono cztery podstawowe zasady: demilitaryzację (rozbrojenie armii), denazyfikację (usunięcie działaczy NSDAP), demokratyzację (budowa demokratycznych struktur) oraz dekartelizację (likwidacja wielkich monopoli przemysłowych).
12 marca 1947 roku prezydent USA Harry Truman ogłosił doktrynę, która przeszła do historii jako Doktryna Trumana. Zakładała ona udzielanie wsparcia finansowego, wojskowego i politycznego krajom zagrożonym przez komunizm. Pierwszymi beneficjentami tej doktryny stały się Turcja i Grecja.
Plan Marshalla, ogłoszony w czerwcu 1947 roku, stanowił kompleksowy program pomocy gospodarczej dla Europy. Przez cztery lata 16 państw zachodnioeuropejskich otrzymywało kredyty, żywność, surowce i maszyny, co znacząco przyspieszyło ich odbudowę po zniszczeniach wojennych.
Jednocześnie w latach 1945-1947 komunizm rozprzestrzeniał się w Europie Wschodniej. Polska, Węgry, Rumunia, Bułgaria, Albania, Jugosławia, a później Czechosłowacja padły ofiarą tzw. taktyki salami - stopniowego, ale konsekwentnego odsuwania opozycji od władzy.
Ciekawostka! Nazwa "taktyka salami" wzięła się od sposobu krojenia salami - plasterek po plasterku. Podobnie komuniści stopniowo, kawałek po kawałku, eliminowali swoich przeciwników politycznych.