panowanie Zygmunta Augusta i unia lubelska

Alternatywny zapis:

Zygmuntowi Augustowi, • konflikt rozpoczął atak moskiewskich wojsk na Rzeczpospolitą, wojna toczyła się na lądzie i morzu (podczas niej Zygmunt August rozpoczął budowę floty), • skutki I wojny północnej: zgoda na przeniesienie praw lennych do Prus na brandenburską linie Hohenzollernów (w zamian za pomoc podczas konfliktu), podział Inflant: ↳ Rzeczpospolita – większość Inflant, ↳ Moskwa - Dorpat i Narwa (port bałtycki), Szwecja - Estonia, L Dania - wyspa Ozylia i część Inflant. układ o przyjaźni z Habsburgami, przedłużenie pokoju z Turcją. Unia lubelska Unia lubelska została zawarta podczas sejmu w Lublinie w 1569 r. Przyczyny zawarcia unii lubelskiej: • unia personalna Polski i Litwy okresami nie istniała (np. za panowania Jana Olbrachta wielkim księciem litewskim był Aleksander Jagiellończyk), • brak następcy Zygmunta Augusta i ryzyko rozpadu unii po jego śmierci, • litewska szlachta dążyła do uzyskania takich samych praw jak polska, • przedstawiciele polskiej szlachty i magnaterii chcieli rozszerzać swoje posiadłości na wschód, • Litwa potrzebowała polskiej pomocy wojskowej w konfliktach z coraz silniejszą Moskwą. Unia realna nie odpowiadała: litewskiej magnaterii (obawiała się utraty wpływów), • Jagiellonom (tron na Litwie był dziedziczny) - dopiero przedłużający się brak potomka wpłynął na zmianę stanowiska Zygmunta Augusta. Zawarcie unii lubelskiej: • opuszczenie obrad sejmu przez litewskich postów spowodowało włączenie przez króla do Polski województw: podlaskiego, wołyńskiego, bracławskiego i kijowskiego, • Litwini powrócili i zgodzili się na zawarcie unii realnej pomiędzy Polską i Litwą, • akt unii lubelskiej został podpisany i zaprzysiężony 1 lipca 1569 r. Postanowienia unii lubelskiej: powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, • wspólny władca Polski i Litwy (nosił tytuł króla polskiego oraz wielkiego księcia litewskiego) - wybierany przez szlachtę obu państw podczas wolnej elekcji, ● jeden sejm - uczestniczyli w nim przedstawiciele Polski i Litwy, wspólna moneta, polityka podatkowa i zagraniczna, odrębne skarby państwa, urzędy centralne, wojsko, języki urzędowe, • szlachta (polska i litewska) uzyskała prawo do swobodnego osiedlania się i kupowania ziemi w całym państwie, ● wspólną posiadłością Polski i Litwy stały się Inflanty oraz lenna: Prusy Książęce, Semigalia i Kurlandia. Skutki zawarcia unii lubelskiej: • powstanie silnego państwa - przetrwało do końca XVIII w., ● przesunięcie ciężaru polskiej polityki na wschód, polonizacja litewskiej szlachty, Rzeczpospolita była państwem zróżnicowanym pod względem etnicznym i wyznaniowym, • zrównanie w prawach szlachty litewskiej z polską, według Litwinów unia zatrzymała ich rozwój narodowościowy. Rzeczpospolita Obojga Narodow po unii lubelskiej 0 Gdańsk Morze Bałtyckie 200 km MONARCHIA HABSBURGOW Lublin Dźwina Kraków Wilno Dniestr CARSTWO ROSYJSKIE Kijów Dniepr Ukraina Królestwo Polskie (Korona) do 1569 r. lenna Rzeczypospolitej Wielkie Księstwo Litewskie do 1569 r. IMPERIUM OSMAŃSKIE Inflanty we wspólnym władaniu Korony i Litwy ziemie litewskie przyłączone do Korony po unii lubelskiej w 1569 r. granice Rzeczypospolitej Obojga Narodów po unii lubelskiej