Jak Polska zaczęła wybierać królów
Bezgrolewienie to czas między śmiercią starego króla a wyborem nowego. Wyobraź sobie, że nagle nie ma prezydenta i wszyscy muszą się dogadać, kto będzie następny! W Polsce władzę tymczasowo przejmował interrex - czyli prymas polski, arcybiskup gnieźnieński.
Wolna elekcja oznaczała, że odtąd królów będzie wybierać szlachta na specjalnym sejmie elekcyjnym. Pierwszym takim wybranym królem został Henryk Walezy w 1573 roku. To był przełomowy moment - koniec z dziedziczeniem tronu!
Każdy nowy król musiał się zgodzić na artykuły henrykowskie - czyli listę najważniejszych zasad rządzenia Rzeczpospolitą. Dodatkowo podpisywał pacta conventa z osobistymi zobowiązaniami wobec Polski i jej mieszkańców.
Pamiętaj: Artykuły henrykowskie to były jak "instrukcja obsługi" dla każdego nowego króla - bez ich przyjęcia nie mógł objąć władzy!
Niestety, wolne elekcje przyniosły też problemy. Powstawały spory w państwie grożące wojnami domowymi, szerzyło się przekupstwo wśród szlachty, a władza królewska została mocno ograniczona.