Powstanie ONZ i procesy norymberskie

W kwietniu 1945 roku powołano do życia Organizację Narodów Zjednoczonych $ONZ$, której celem było utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Ważnym dokumentem przyjętym przez ONZ była Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 roku.

Definition: ONZ $Organizacja Narodów Zjednoczonych$ - międzynarodowa organizacja powołana w celu zapewnienia pokoju i współpracy między narodami po II wojnie światowej.

W latach 1946-1949 odbyły się procesy norymberskie, podczas których sądzono nazistowskich zbrodniarzy wojennych. Było to ważne wydarzenie w kontekście rozliczenia zbrodni II wojny światowej i ustanowienia międzynarodowego prawa karnego.

Przemówienie Winstona Churchilla w Fulton 5 marca 1946 roku jest uznawane za symboliczny początek zimnej wojny. Churchill użył wtedy słynnego sformułowania o "żelaznej kurtynie", która zapadła w poprzek kontynentu europejskiego.

Quote: "W poprzek kontynentu zapadła żelazna kurtyna" - Winston Churchill, 5 marca 1946 r.

Zimna wojna charakteryzowała się napiętymi stosunkami między USA a ZSRR i trwała od 1945 do 1989/90 roku. Doprowadziła do podziału Europy na dwa bloki:

1. Blok wschodni $komunistyczny$: Polska, NRD, Węgry, Albania, Rumunia, Czechosłowacja, Jugosławia
2. Blok zachodni $kapitalistyczny$: kraje Europy Zachodniej

Example: Skutki zimnej wojny obejmowały m.in. wyścig zbrojeń, konflikty zastępcze w krajach Trzeciego Świata oraz podział Niemiec i Berlina.

Plan Marshalla i powstanie NATO

Plan Marshalla, ogłoszony w czerwcu 1947 roku, był amerykańskim programem pomocy gospodarczej dla zniszczonej wojną Europy. Pod naciskiem ZSRR kraje bloku wschodniego odmówiły udziału w tym planie, co pogłębiło podział kontynentu.

Highlight: Plan Marshalla na czym polegał - program ekonomicznej pomocy USA dla krajów Europy Zachodniej, mający na celu odbudowę gospodarek i powstrzymanie ekspansji komunizmu.

Doktryna Trumana, ogłoszona 12 marca 1947 roku, zakładała udzielenie pomocy narodom zagrożonym komunizmem i była strategią polityki zagranicznej USA mającą na celu powstrzymanie ekspansji wpływów sowieckich.

4 kwietnia 1949 roku powstało NATO $Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego$, sojusz polityczno-wojskowy skupiający USA, Kanadę i 10 państw Europy Zachodniej. Było to odpowiedzią na rosnące zagrożenie ze strony ZSRR.

Problem niemiecki był jednym z kluczowych zagadnień zimnej wojny. W 1947 roku powstała Bizonia $połączenie stref amerykańskiej i brytyjskiej$, a w 1949 roku Trizonia $dołączenie strefy francuskiej$. 23/24 czerwca 1948 roku rozpoczęła się blokada Berlina Zachodniego przez ZSRR, która trwała do 12 maja 1949 roku.

W 1949 roku powstały dwa państwa niemieckie:

1. RFN $Republika Federalna Niemiec$ - wrzesień 1949, kanclerz Konrad Adenauer, stolica: Bonn
2. NRD $Niemiecka Republika Demokratyczna$ - październik 1949, pod kontrolą partii komunistycznej, przywódca Walter Ulbricht

Symbolem podziału Niemiec i Berlina stał się Mur Berliński, którego budowę rozpoczęto 12/13 sierpnia 1961 roku.

Example: Przebieg zimnej wojny w punktach obejmował m.in. powstanie dwóch państw niemieckich, budowę Muru Berlińskiego, kryzysy berlińskie oraz wyścig zbrojeń między USA a ZSRR.

Skutki II wojny światowej i konferencja w Poczdamie

Konferencja w Poczdamie była kluczowym wydarzeniem kształtującym powojenny ład w Europie. Odbyła się w dniach 17 lipca - 2 sierpnia 1945 roku z udziałem przywódców ZSRR, USA i Wielkiej Brytanii. Jej głównym celem było rozstrzygnięcie losów pokonanych Niemiec.

Highlight: Konferencja w Poczdamie postanowienia w sprawie Niemiec obejmowały podział kraju i jego stolicy na 4 strefy okupacyjne oraz zobowiązanie do wypłaty reparacji wojennych.

Przyjęto także zasadę 4D wobec Niemiec:

1. Denazyfikacja
2. Demilitaryzacja
3. Dekartelizacja
4. Demokratyzacja

Vocabulary: Konferencja w Poczdamie postanowienia - decyzje podjęte przez przywódców alianckich dotyczące powojennego ładu w Europie, ze szczególnym uwzględnieniem Niemiec i Polski.

Konferencja ta była ostatnim spotkaniem przywódców Wielkiej Trójki i miała ogromny wpływ na kształtowanie się powojennego porządku światowego, który doprowadził do początku zimnej wojny.