Główne nurty reformacji i ich założenia

Reformacja Kościoła doprowadziła do powstania kilku głównych nurtów protestantyzmu, z których każdy miał swoje charakterystyczne cechy i założenia.

Kalwinizm, założony przez Jana Kalwina, rozwinął się głównie w Szwajcarii. Kluczowym elementem tej doktryny była nauka o predestynacji, czyli wiara w boskie przeznaczenie.

Definition: Predestynacja - koncepcja religijna, według której losy człowieka są z góry określone przez wolę Boga.

Anglikanizm narodził się w 1534 roku, gdy król Henryk VIII zerwał zależność Kościoła w Anglii od papiestwa. W wyniku tego powstał Kościół anglikański, którego głową został monarcha.

Example: Akt Supremacji z 1534 roku ustanowił króla Anglii głową Kościoła anglikańskiego, zrywając jednocześnie z papiestwem.

Marcin Luter, inicjator reformacji, głosił następujące zasady:

• Zbawienie możliwe wyłącznie dzięki wierze
• Pismo Święte jako jedyne źródło wiary
• Uznanie tylko dwóch sakramentów: chrztu i Komunii
• Odrzucenie zakonów i celibatu księży
• Odrzucenie władzy papieża nad Kościołem

Jan Kalwin, twórca kalwinizmu, podzielał wiele poglądów Lutra, dodatkowo kładąc nacisk na predestynację i surową etykę.

Vocabulary: Hugenoci - nazwa francuskich ewangelików reformowanych, wyznawców kalwinizmu.

Reformacja miała na celu nie tylko zmianę doktryny religijnej, ale także głęboką przemianę społeczną i kulturową. Doprowadziła do przejścia od teocentryzmu do antropocentryzmu w myśleniu o świecie i człowieku.

Definition: Teocentryzm - pogląd uznający Boga/bogów za przyczynę i cel istnienia wszystkich bytów. Definition: Antropocentryzm - pogląd filozoficzny i religijny, według którego człowiek stanowi centrum i cel Wszechświata.

Skutki reformacji były dalekosiężne i obejmowały nie tylko sferę religijną, ale także polityczną i społeczną. Doprowadziły do sekularyzacji, czyli ograniczenia roli religii w życiu publicznym, oraz do powstania nowych form organizacji kościelnej i państwowej.

Highlight: Pokój augsburski z 1555 roku wprowadził zasadę "cuius regio, eius religio" (czyja władza, tego religia), co miało ogromny wpływ na kształtowanie się map wyznaniowych w Europie.

Reformacja w Polsce również miała miejsce, choć przebiegała łagodniej niż w innych krajach europejskich. Polska stała się krajem znanym z tolerancji religijnej, co przyciągało wielu protestantów z innych części Europy.