Powstanie Listopadowe i jego skutki
Dlaczego Polacy chwycili za broń w 1830 roku? Główną przyczyną było łamanie zapisów Konstytucji Królestwa Polskiego przez cara. Władcy Rosji nie podobało się, że Polacy mają zbyt dużo swobód, więc ograniczał je stopniowo. Do tego doszło naturalne dążenie Polaków do odzyskania niepodległości.
Powstanie listopadowe (1830-1831) zakończyło się klęską, po której nastąpiły surowe represje. Car wprowadził Statut Organiczny, który znosił polską konstytucję. Namiestnikiem został okrutny Iwan Paskiewicz, który bezwzględnie tłumił wszelkie przejawy polskości.
Rosjanie nałożyli na Polaków kontrybucję (karę finansową) i rozpoczęli intensywną rusyfikację. Armia polska została zlikwidowana i zastąpiona rosyjską. W 1833 roku wprowadzono stan wojenny, a w 1847 rosyjski kodeks karny.
Warto zapamiętać! Po powstaniu polskie województwa zamieniono na rosyjskie gubernie, a Towarzystwo Przyjaciół Nauk zostało rozwiązane, co miało stłumić rozwój polskiej nauki i kultury.
Wielu uczestników powstania spotkały surowe konsekwencje - zostali uwięzieni lub zesłani. Tysiące Polaków, szczególnie elity intelektualnej i wojskowej, wyemigrowało z kraju. Ten okres nazwano później Wielką Emigracją.