Absolutyzm oświecony w trzech europejskich mocarstwach - Prusach, Austrii i Rosji - ukształtował się jako system rządów w XVIII wieku. Władcy tych państw przeprowadzili szereg istotnych reform modernizacyjnych:
• Fryderyk II Wielki z dynastii Hohenzollernów wprowadził w Prusach obowiązek szkolny i rozwinął administrację państwową
• Józef II Habsburg zniósł w Austrii poddaństwo chłopów i wprowadził tolerancję religijną
• Piotr I Wielki zmodernizował Rosję, założył Petersburg i uzyskał dostęp do Morza Bałtyckiego