Nowe wyznania protestanckie i skutki reformacji
Reformacja nie ograniczyła się tylko do luteranizmu. W Szwajcarii w 1536 roku Jan Kalwin założył kalwinizm - kolejne wyznanie protestanckie. Kalwiniści wierzyli, że los człowieka jest z góry określony przez Boga (predestynacja). Wyznawali też zasady skromności i uczciwości, a w ich nabożeństwach brakowało muzyki, śpiewu i tańca.
W Anglii powstał anglikanizm (1534 r.), gdy król Henryk VIII zerwał z Kościołem katolickim po tym, jak papież odmówił unieważnienia jego małżeństwa. Wprowadzono zasadę "Czyj kraj, tego religia", co oznaczało, że władca decydował o wyznaniu poddanych.
Skutki reformacji były ogromne. Doprowadziła ona do podziału religijnego Europy i wojen religijnych. Liturgia zaczęła być odprawiana w językach narodowych, a nie po łacinie. Zamiast parafii, protestanci tworzyli zbory - gminy kierowane przez pastorów, a nie księży.
Zapamiętaj! Reformacja zmieniła nie tylko religię, ale też kulturę, politykę i społeczeństwo. Wpłynęła na rozwój języków narodowych i edukacji, ponieważ protestanci podkreślali znaczenie czytania Biblii przez zwykłych ludzi.